Stal zbrojeniowa

Stal zbrojeniowa w budownictwie

Stal zbrojeniowa to grupa wyrobów hutniczych, które znajdują szerokie zastosowanie w budownictwie, przede wszystkim jako wzmocnienie konstrukcji betonowych. Do najczęściej wykorzystywanych elementów tej kategorii należą:

• pręty żebrowane – stosowane do zbrojenia betonu, poprawiają jego wytrzymałość na rozciąganie
• siatki zbrojeniowe – gotowe elementy zbrojeniowe wykonane z połączonych prętów stalowych
• strzemiona – elementy stosowane do wzmacniania zbrojenia w konstrukcjach żelbetowych
• druty wiązałkowe – wykorzystywane do łączenia prętów w siatkach zbrojeniowych
• kształtowniki stalowe – w niektórych przypadkach stosowane do dodatkowego wzmacniania konstrukcji.

Koszt stali zbrojeniowej

Cena stali zbrojeniowej istotnie wpływa na koszt budowy i inwestycji.

To, ile zapłacimy za stal zbrojeniową zależą od wielu czynników, w tym:

• klasy stali
• gatunku stali
• średnicy prętów
• ilości kupowanej stali.

Niemniej istotne są kwestie makroekonomiczne, jak choćby:

• ceny surowców – rudy żelaza, złomu stalowego i energii niezbędnej do produkcji
• koszty transportu – wpływ na cenę końcową mają również opłaty logistyczne i dostawy
• popyt i podaż – w okresach zwiększonego zapotrzebowania na stal ceny rosną
• polityka celna i podatkowa – regulacje rządowe mogą mieć istotny wpływ na koszt importu i eksportu stali.

Klasy stali zbrojeniowej

Klasa stali zbrojeniowej określa jej właściwości mechaniczne, w tym m.in. maksymalny stopień wygięcia, po którym stal wraca do swojego pierwotnego kształtu bez trwałych odkształceń. Oznaczenie klasy składa się z wielkiej litery oraz cyfry rzymskiej. Stal zbrojeniowa dopuszczona do obrotu musi być zgodna z obowiązującymi normami europejskimi i krajowymi – w Polsce jest to norma PN-B-03264:2002.

• Klasa A-0 – gładkie pręty lub walcówka wykorzystywane głównie do elementów pomocniczych zbrojenia w konstrukcjach z niskiej jakości betonu.
• Klasa A-I – pręty zbrojeniowe gładkie, posiadające z jednej strony każdej wiązki końce pomalowane na czerwono, wykorzystywane jako pomocnicze elementy budowlane, jak strzemiona i przewiązki. Stal ta stosowana jest jako zbrojenie nośne.
• Klasa A-II – pręty żebrowane, posiadające dwa podłużne żeberka biegnące równolegle z długością pręta, a pomiędzy nimi jest żeberko poprzeczne, ułożone po skosie. Najczęściej wykorzystywane są one w elementach budowlanych jako zbrojenie nośne.
• Klasa A-III – pręty żebrowane z dodatkowym poprzecznym żeberkiem. Oznaczają bardzo wytrzymałą stal zbrojeniową stosowaną jako zbrojenie elementów konstrukcyjnych, w budynkach przy zmiennych obciążeniach i wysokich temperaturach.
• Klasa A-IIIN – pręty żebrowane z nawalcowanymi odcinkami żeberek podłużnych między poprzecznymi, wykorzystywane w zginanych konstrukcjach żelazobetonu jako zbrojenie nośne podłużne.

Gatunki stali zbrojeniowej

Gatunek stali wynika z zawartości w niej określonych pierwiastków, co z kolei przekłada się na jej właściwości fizyczne i mechaniczne.

Gatunek stali zbrojeniowej określany jest systemem znaków, złożonym z liter i cyfr. Symbol X oznacza stal nieuspokojoną, a cyfry określają procentową zawartość węgla. Zgodnie ze stosowaną do niedawna normą PN-B-03264, stal zbrojeniowa dostępna jest na rynku w 16 gatunkach. Na placach budowy możemy spotkać stal: St0S-b, ST3SX-b, St3SY-b, PB240, St50B, 18G2-b, 20G2Y-b, 25G2S, 35G2Y, 34GS, RB400, RB400W, 20G2VY-b, RB500, RB500W.

Na rynku pojawiają się także nowe gatunki stali zbrojeniowej, nieuwzględnione w normie, ale posiadające stosowne certyfikaty, dopuszczające je do użytku na budowie. Zaliczamy do nich stal B500SPB oraz ST500S. Posiadają one certyfikat jakości EPSTAL. Zgodnie z nową normą PN-EN 1992-1-1 czyli Eurokodu 2, parametrem decydującym o klasyfikacji stali zbrojeniowej jest ciągliwość. W ten sposób wyróżnia się stal zbrojeniową o niskiej ciągliwości, średniej ciągliwości i wysokiej ciągliwości.

Zastosowanie różnych klas stali

Klasa A-O oraz A-I wykorzystywane są na placach budowy w postaci strzemion i przewiązek do wykonywania pomocniczych konstrukcji zbrojeniowych. Pręty A-0 to pręty gładkie, a pręty A-I również są gładkie, ale na końcach posiadają czerwone oznaczenie.

Do konstrukcji nośnych należy użyć stali o klasie minimum A-II. Stal klasy A-III stosuje się do głównych zbrojeń, ale najwyższą wytrzymałość ma stal klasy A-IIIN.

Pręty A-II i A-III to pręty żebrowane, które różnią się od siebie kierunkiem i kątem nachylenia żebrowania oraz odległością pomiędzy poszczególnymi żeberkami.

Rynek stali zbrojeniowej

Rynek stali zbrojeniowej to dynamiczny i zmienny obszar, gdzie ceny są kształtowane przez wiele czynników. W 2024 roku ceny były stosunkowo stabilne, choć wahały się w zależności od sezonu. Obecnie (w czerwcu 2025) ceny wahać się mogą w zależności od gatunku stali i warunków rynkowych.

W początkach 2025 roku pręt stalowy żebrowany fi 12 kosztuje średnio 3290–4000 zł brutto za tonę.

Fot. Freepik