Fotowoltaika – kontrole instalacji u prosumentów

Korzystanie z energii odnawialnej to dobry trend. Coraz więcej instalacji fotowoltaicznych to z jednej strony więcej zielonej energii, ale jak się okazało – również przestrzeń do nadużyć.

Spółka Tauron jako pierwsza wydała komunikat o planowanych kontrolach w domach prosumentów. Niepokojąca okazała się liczba zgłaszanych reklamacji dotyczących częstego wyłączania falownika, zdarzającego się w słoneczne dni. Okazało się, że niska autokonsumpcja energii (ok. 20%) po stronie wytwórcy i przekazywanie energii do sieci powodowało odwrócenie przepływu energii, a tym samym generowanie problemów z napięciem (jego wzrost powyżej dopuszczalnych norm) i wyłączanie falowników.

Nadużycia prosumentów

Firma na bieżąco monitoruje parametry jakościowe energii elektrycznej oraz stopień obciążenia poszczególnych elementów sieci, co pozwala wychwycić mikroinstalacje o zawyżonych wskaźnikach lub wytwarzające energię niezgodnie z umową.

Główne nadużycia prosumentów, jakie zdiagnozowano, to:

• niepoprawne nastawy falowników
• przekroczenie mocy zainstalowanej – montaż dodatkowych paneli
• wprowadzanie energii do sieci bez zawarcia umowy.

Wyniki kontroli instalacji fotowoltaicznych

Prosumenci, u których zdiagnozowano nieprawidłowości otrzymali pisma ze wskazaniem sposobów wyeliminowania nadużyć. Wskazane były ścieżki formalnego uregulowania tej sytuacji. W razie braku reakcji klienta, przeprowadzono fizyczną kontrolę mikroinstalacji.

W blisko 880 bezpośrednich kontrolach, przeprowadzonych od sierpnia do listopada 2023 r., wykryto 466 przypadków przekroczenia mocy przez klientów. W skrajnym przypadku instalacja o zadeklarowanej mocy 9,9 kW, która miała być dostarczana przez 30 paneli o mocy 0,33 kW każdy i zabezpieczona falownikiem 10 kW została bezprawnie zamieniona na 117 paneli i falownik o mocy 25 kW.

W 50 przypadkach stwierdzone zostały również przekroczenia napięcia. Nieuczciwi właściciele mikroinstalacji zmieniają ustawienia trybu pracy falownika, aby móc generować więcej energii.

"Takie działanie jest niezgodne z prawem i stwarza zagrożenie dla wszystkich mikroinstalacji pracujących w okolicy oraz urządzeń wszystkich osób zasilanych z danego obwodu" - podkreśla w komunikacie Tauron Dystrybucja. Sytuacja taka powoduje, że ktoś bezprawnie podbija napięcie, a w konsekwencji jego sąsiad nie może generować energii.

Inne nieprawidłowości to nielegalne zmiany na układach pomiarowo-rozliczeniowych, a więc zmiany zabezpieczenia przedlicznikowego oraz rozplombowanie układu pomiarowego.

Tauron poinformował, że w 2024 roku kontrole obejmą cały obszar działania Tauron Dystrybucji.

Obowiązki posiadaczy instalacji fotowoltaicznych

Właściciel mikroinstalacji fotowoltaicznej musi na 30 dni przed dniem planowanego przyłączenia poinformować operatora o:

• terminie przyłączenia mikroinstalacji
• lokalizacji przyłączenia mikroinstalacji
• rodzaju odnawialnego źródła energii i magazynu energii elektrycznej użytego w tej mikroinstalacji
• łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej mikroinstalacji.

W przypadku już działającej instalacji fotowoltaicznej należy informować operatora o wszelkich zmianach dotyczących m.in. rodzaju źródła energii czy łącznej mocy instalacji w ciągu 14 dni od zmiany.

Jakie kary za nadużycia?

Nieprzekazanie powyższych informacji operatorowi w terminie lub przekazanie nieprawdziwych danych skutkuje konsekwencjami prawnymi.

Za działanie niezgodne z przepisami art. 168 pkt 12 w zw. art. 170 ust. 4 pkt 2 ustawy OZE przewiduje karę pieniężną w wysokości 1000 zł nakładaną przez Prezesa Urząd Regulacji Energetyki.

Jeśli nadużycie dotyczy przekroczenia napięcia, będącego parametrem jakościowym energii elektrycznej, spór między wytwórcą a operatorem rozstrzygać będzie sąd powszechny.

Fotowoltaika w Polsce

Instalacje fotowoltaiczne należą do najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki. Według danych europejskiego stowarzyszenia operatorów sieci przesyłowych ENTSO-E w lipcu 2023 roku elektrownie fotowoltaiczne w Polsce wytworzyły 1942 GWh. Drugi tak znaczny poziom produkcji energii miał miejsce w maju 2023 roku - 1881,5 GWh. To pokazuje, że fotowoltaika zapewnia niemal 17 proc. udziału w krajowej produkcji energii elektrycznej.

W całkowitej mocy elektrowni fotowoltaicznych aż 70 proc. udziału mają najmniejsze instalacje o jednostkowej mocy do 50 kW - mikroinstalacje należące do prosumentów. Jest ich w naszym kraju już około 1,27 mln.

fot. Freepik