Łatwiejsze procedury budowlane - zmiany w prawie budowlanym 2025

Ustawa przyjęta przez Sejm 4 listopada 2025 r. ma na celu usprawnienie procesu inwestycyjno-budowlanego oraz ograniczenie liczby formalności, które dotychczas wydłużały realizację inwestycji. Wprowadzone zmiany stanowią odpowiedź na postulaty zgłaszane przez obywateli, przedsiębiorców oraz samorządy. Projekt wpisuje się również w założenia deregulacyjne opracowane przez Rządowy Zespół ds. Deregulacji.

Najważniejsze zmiany w prawie

Wśród najważniejszych zmian w ustawie Prawo budowlane znalazły się:

• doprecyzowanie definicji pojęć – wprowadzenie do ustawy jasnych definicji najważniejszych terminów, takich jak m.in. wiata, schron, magazyn energii, co ma wyeliminować wątpliwości interpretacyjne
• ułatwienia w odstępstwach od warunków technicznych – uproszczenie procedur związanych z uzyskiwaniem zgód na odstępstwa
• rozszerzenie katalogu inwestycji niewymagających pozwolenia na budowę – więcej obiektów będzie można realizować na podstawie prostego zgłoszenia lub bez konieczności dopełniania formalności, wśród nich znajdują się m.in.: budowa wolno stojących przydomowych budowli ochronnych oraz wykonanie bezodpływowych zbiorników na wody opadowe lub roztopowe (o wymiarze od 5 do 30 m3), małe kolumbaria na terenie cmentarza, umieszczane na obiektach budowlanych mikroinstalacje OZE
• rozszerzenie katalogu inwestycji niewymagających pozwolenia na budowę ani zgłoszenia o takie obiekty, jak maszty flagowe oraz maszty do kamer monitoringu o wysokości do 7 m, drobne obiekty budowlane przy boiskach (np. szatnie, niewielkie trybuny), bezodpływowe zbiorniki na wody opadowe lub roztopowe o pojemności nie większej niż 5 m3
• szersze zastosowanie uproszczonego postępowania legalizacyjnego
• wprowadzenie mechanizmu „żółtej kartki” – inwestor, który dokonał istotnych odstępstw od projektu, otrzyma ostrzeżenie zamiast natychmiastowego wszczęcia postępowania administracyjnego
• dookreślenie zasad udziału Państwowej Straży Pożarnej oraz Państwowej Inspekcji Sanitarnej – obowiązek zawiadamiania tych organów pojawi się tylko w przypadkach, gdy projekt wymagał uzgodnienia pod względem ochrony przeciwpożarowej lub higieniczno-sanitarnej
• doprecyzowanie zasad sprawdzania projektu technicznego – nadzór budowlany będzie weryfikował jedynie kompletność wymaganych dokumentów, co przyspieszy zakończenie procesu budowlanego
• cyfryzacja dokumentacji budowlanej – wprowadzenie daty granicznej, po której dziennik budowy będzie prowadzony wyłącznie w formie elektronicznej.
• wydłużenie do 2 lat czasu budowy obiektów tymczasowych na terenach dotkniętych powodzią.

Skutki zmian przepisów dla gmin

W wyniku wprowadzonych zmian deregulacyjnych dochody gmin mogą się zmniejszyć, ponieważ opłata skarbowa pobierana jest wyłącznie przy wydawaniu pozwolenia na budowę, a nie przy zgłoszeniu. Opłata ta będzie jednak obowiązywać w przypadku zgłoszeń dotyczących m.in. budowy schronów, ukryć oraz innych inwestycji, które zgodnie z nowymi przepisami zostaną zwolnione z obowiązku uzyskania pozwolenia.

Fot. Freepik