​Przechowywanie, transport, montaż i naprawa na budowie prefabrykatów betonowych w ujęciu firmy Formee

- W firmie Formee standardem jest kompleksowa obsługa klienta, od procesu produkcyjnego po transport i montaż naszych elementów - podkreśla prezes Rafał Kubrycht - Naszą pracę wykonujemy z pasją i starannością, bo to jakość na każdym etapie jest podstawą do długofalowej współpracy z partnerami.

Produkcja i dojrzewanie prefabrykatów betonowych

Wielu producentów prefabrykatów wykorzystuje tzw. linie obiegowe, czyli zautomatyzowane systemy produkcyjne, które zapewniają powtarzalność procesu. Produkcja rozpoczyna się od oczyszczenia stalowego stołu formującego. Następnie roboty nanoszą oznaczenia określające położenie deskowań i elementów osadzanych w betonie. Po ustawieniu deskowań nakładany jest środek antyadhezyjny - ręcznie lub za pomocą urządzeń automatycznych.
Kolejnym krokiem jest układanie zbrojenia, po czym następuje betonowanie. Beton poddaje się zagęszczeniu poprzez wibratory zewnętrzne lub technikę wibracyjno-wstrząsową, możliwe jest także łączenie obu metod. Warto zaznaczyć, że jakość betonu i jego powierzchni może się różnić w zależności od tego, która brygada odpowiada za jego układanie.

Dojrzewanie i czas leżakowania

Okres dojrzewania prefabrykatów (czy to w magazynie, komorze dojrzewania, czy na placu składowym) zależy od systemu pracy zakładu: jedno-, dwu- lub trzyzmianowego. Przykładowo: ściany wyprodukowane rano zazwyczaj są rozformowywane już tego samego popołudnia, natomiast te wykonane później dojrzewają dłużej. Różne czasy leżakowania mogą prowadzić do różnic kolorystycznych na powierzchni betonu.

Aby skrócić czas dojrzewania, często stosuje się specjalne mieszanki betonowe o przyspieszonym przyroście wytrzymałości, co wiąże się z innym dozowaniem cementu i zmiennym współczynnikiem wodno-cementowym – a to z kolei wpływa na barwę betonu.

Wpływ temperatury na wygląd betonu

Temperatura otoczenia ma istotne znaczenie dla finalnego koloru i struktury powierzchni prefabrykatu. Latem beton zazwyczaj ma jaśniejszy, bardziej jednolity odcień niż zimą. Stalowy stół formujący również wpływa na wygląd betonu – jego temperatura może powodować zróżnicowane efekty wizualne, jak marmurkowanie czy nierównomierne wybarwienie.

Dodatkowo, skuteczność środków antyadhezyjnych również jest zależna od temperatury. W niższych temperaturach mogą one działać mniej efektywnie, co może skutkować np. trudnościami przy rozformowywaniu elementów.

Podsumowanie wpływu temperatury

• Stalowe stoły przy różnych temperaturach pozostawiają odmienne wizualnie ślady na powierzchni betonu.
• Przebieg wiązania betonu zmienia się w zależności od temperatury otoczenia.
• Skuteczność środków antyadhezyjnych maleje w niskich temperaturach.
• Zbrojenie może być bardziej widoczne na powierzchni przy zimnej pogodzie.
• Zimne kruszywo może powodować ciemniejsze przebarwienia na betonie, zwłaszcza przy większych frakcjach.
• Niskie temperatury wydłużają czas leżakowania betonu.
• Domieszki chemiczne (np. FM/BV) wykazują różną skuteczność w zależności od temperatury otoczenia.

Transport i montaż prefabrykatów

Transport prefabrykowanych elementów betonowych z zakładu produkcyjnego na plac budowy oraz ich późniejszy montaż w zaprojektowanym miejscu to kluczowe etapy procesu budowlanego w technologii prefabrykacji.

W przypadku elementów o wysokich walorach architektonicznych każdy etap - od produkcji, przez magazynowanie i transport, aż po finalne osadzenie na budowie - musi być szczegółowo zaplanowany i dokładnie przeanalizowany. Każde przemieszczenie czy czasowe składowanie niesie bowiem ryzyko uszkodzeń mechanicznych lub zabrudzeń powierzchni.

Planowanie przedprodukcyjne

Zanim rozpocznie się produkcję prefabrykatów, należy określić m.in.:

• sposób pielęgnacji i przechowywania elementów w zakładzie aż do momentu wysyłki,
• środki zabezpieczające powierzchnie o wysokiej estetyce podczas załadunku, transportu, rozładunku oraz montażu na miejscu inwestycji.

Transport prefabrykatów

Nie tylko sposób przechowywania elementów w zakładzie produkcyjnym ma znaczenie - równie istotne jest ich odpowiednie zabezpieczenie podczas transportu na plac budowy. W przypadku składowania elementów jeden na drugim istnieje ryzyko, że drewniane lub plastikowe przekładki stosowane do ich rozdzielania odcisną się na powierzchni betonu.

Dodatkowo, ekspozycja na czynniki atmosferyczne, takie jak promieniowanie UV czy opady, może prowadzić do niejednorodnych przebarwień, szczególnie w rejonach otworów okiennych i wnęk. Przykładowo, zarys otworu okiennego może pozostawić jaśniejszy ślad na powierzchni niżej ułożonego elementu.

Montaż na budowie

Prefabrykowane ściany montuje się najczęściej przy użyciu dźwigu. Tuleje montażowe wykorzystywane do podnoszenia elementów mogą częściowo pozostawać widoczne po osadzeniu. Nieprawidłowe obchodzenie się z elementami w trakcie montażu może skutkować uszkodzeniami, takimi jak odpryski betonu, pęknięcia czy zarysowania.

Największe ryzyko powstania uszkodzeń występuje podczas ustawiania elementów. Dodatkowo, zabrudzenia wynikające z dotykania powierzchni rękami lub butami są trudne do usunięcia i mogą pozostawić trwałe ślady.

Należy bezwzględnie unikać opierania jakichkolwiek przedmiotów o ściany oraz wykonywania na nich oznaczeń technicznych, szczególnie jeśli mamy do czynienia z betonem architektonicznym. Takie elementy powinny być odpowiednio oznakowane przy pomocy tablic informacyjnych i zabezpieczone przed zabrudzeniami, np. poprzez fabryczną hydrofobizację powierzchni lub zastosowanie ochronnych folii.

Naprawy betonu architektonicznego na budowie

W sytuacjach, gdy powierzchnia betonu architektonicznego nie spełnia wymagań estetycznych, zawiera defekty lub została uszkodzona, możliwe są dwa główne podejścia do jej korekty:

• Standardowe naprawy kosmetyczne, wykonywane przez producenta prefabrykatów lub wykonawcę robót.
  Tego typu interwencje zazwyczaj wystarczają w przypadku usunięcia technicznych uszkodzeń lub drobnych niedoskonałości estetycznych. Jednak w bardziej wymagających przypadkach możliwości takich ekip są często ograniczone.
• Specjalistyczna renowacja powierzchni, realizowana przez wyspecjalizowane firmy.
  Obecnie na rynku działa coraz więcej fachowców – często są to konserwatorzy dzieł sztuki lub artyści z doświadczeniem malarskim – którzy potrafią skutecznie retuszować powierzchnie betonu z dużą precyzją i wyczuciem estetyki.

Jeszcze niedawno wiele rodzajów uszkodzeń uważano za niemożliwe do usunięcia. Dziś, dzięki rozwojowi technik retuszu i dostępności wyspecjalizowanych usług, liczba defektów uznawanych za „nienaprawialne” znacząco się zmniejszyła.

Warto jednak pamiętać, że profesjonalna korekta powierzchni jest często kosztowna i dlatego powinna być ograniczana do możliwie najmniejszych, nieuniknionych fragmentów.

Typowe miejsca napraw

Uszkodzenia prefabrykatów często powstają podczas montażu, najczęściej wskutek niewłaściwego obchodzenia się z elementami lub przypadkowych uderzeń. Do ich naprawy zazwyczaj używa się specjalnych mas szpachlowych, jednak uzyskanie identycznego koloru i faktury jak w oryginalnym betonie jest trudne.

W efekcie miejsce naprawy bywa widoczne – czasem wręcz bardziej rzucające się w oczy niż samo uszkodzenie. Co więcej, właściwości naprawionych fragmentów (np. nasiąkliwość, sposób starzenia się) mogą różnić się od pozostałej części powierzchni, co wpływa na ich trwałość i wygląd w dłuższej perspektywie.

Powierzchnie próbne

Aby upewnić się, że zaproponowana technika naprawy i kolor masy szpachlowej są akceptowalne, przed właściwą naprawą zaleca się wykonanie powierzchni próbnej.

Taki testowy fragment służy jako punkt odniesienia – zarówno dla inwestora, który może na tej podstawie podjąć decyzję o akceptacji metody, jak i dla wykonawcy, który może ocenić efekty swojej pracy.
Dobrze przygotowana powierzchnia próbna pozwala również uniknąć nieporozumień na etapie odbioru.

Wszystkie naprawy powinny być wykonane z dużą starannością, dokładnością i czystością. Podczas końcowego odbioru powierzchni betonu architektonicznego to właśnie miejsca napraw są często najdokładniej oceniane, zarówno pod względem jakości wykonania, jak i walorów wizualnych.

Zobacz także Prezentację FORMEE w portalu.