Tunele w Polsce – inwestycje trwające i planowane

Rosnąca urbanizacja sprawia, że część ruchu drogowego przenoszona jest do podziemnych korytarzy. W wielu zatłoczonych aglomeracjach budowa tuneli staje się jedynym skutecznym sposobem rozwiązania problemów komunikacyjnych. Dynamiczny rozwój inwestycji tunelowych wymusza poszukiwanie technologii i metod pracy, które zapewnią szybkie, a zarazem bezpieczne tempo realizacji robót.

Tunele są obiektami inżynieryjnymi stworzonymi w celu umożliwienia szybkiego i bezpiecznego przemieszczania się w terenach dotychczas niedostępnych dla transportu. Ich realizacja odbywa się w wymagających warunkach i wiąże się z wykorzystaniem ciężkiego, wyspecjalizowanego sprzętu, co pozwala na sprawne prowadzenie prac oraz ograniczenie zagrożeń związanych z robotami podziemnymi.

Tunele w Polsce

Tunele do niedawna należały rzadko spotykanych obiektów inżynieryjnych w krajobrazie komunikacyjnym Polski. Ta sytuacja powoli się zmienia za sprawą trwających obecnie oraz planowanych inwestycji.

Pod ziemią szykuje się rewolucja. W Polsce rusza fala inwestycji tunelowych, jakiej dotąd nie widzieliśmy – od górskich przepraw w Karpatach, przez gigantyczny tunel pod Odrą, po futurystyczny korytarz kolei dużych prędkości w samym sercu Łodzi. Każdy z tych projektów to nie tylko milimetry precyzyjnego drążenia i tysiące ton betonu, ale też symbol cywilizacyjnego skoku w polskim transporcie. Za kilka lat to, co dziś jest planem na papierze, stanie się kręgosłupem nowoczesnych połączeń w kraju i bramą do szybszych podróży po Europie.

Tunele drogowe

Na początku 2025 roku funkcjonowało w Polsce siedem tuneli o łącznej długości 8,8 km. Mowa tu o tunelach administrowanych przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad, a nie takich, którymi np. zarządzały miasta.

Były to:

• S7 Lubień – Rabka-Zdrój (woj. małopolskie): 2058 m,
• S2 Południowa Obwodnica Warszawy (woj. mazowieckie): 2335 m,
• S1 Szare – Laliki (woj. śląskie): 678 m,
• S3 Bolków – Kamienna Góra (woj. dolnośląskie): 2300 i 320 m,
• S52 Północna Obwodnica Krakowa (woj. małopolskie): 653 i 496 m
• DK93 w Świnoujściu (woj. zachodniopomorskie): 1485 m (utrzymywany przez samorząd miasta).

Tunele kolejowe

Na polskich trasach kolejowych znajduje się 25 czynnych tuneli. Niektóre z nich to kilkudziesięcioletnie obiekty, niektóre odbudowane po II wojnie.

Najdłuższy obecnie tunel, mający 1721 m. znajduje się na linii nr 17 prowadzący do podziemnej stacji Łódź Fabryczna od strony Widzewa. Tunel o podobnej długości (1603 m.) zbudowany jest na linii nr 286 Kłodzko-Wałbrzych, a najkrótszy na linii nr 108 Nowy Zagórz-Krościenko ma 50,5 m.

Inne czynne tunele kolejowe w Polsce to przykładowo:

• tunel średnicowy w Warszawie na linii nr 2
• tunel pod Świerkową Kopą w Górach Sowich na linii nr 286
• tunel w obrębie Lotniska Chopina w Warszawie, prowadzący do stacji Okęcie, linia nr 440)
• tunel pod Białą Górą (małopolskie)
• tunel w Rydułtowach na linii 140 (Śląsk)
• tunel pod górą Grodziec w Kulinie Kłodzkim na linii nr 309
• tunel w Żegiestowie (woj. małopolskie), na linii nr 96
• tunel pod górą Sajdak w Górach Wałbrzyskich na linii kolejowej 286.

Trwające i planowane inwestycje tunelowe

W najbliższych latach Polska stanie się placem budowy dla szeregu ambitnych inwestycji tunelowych, zarówno drogowych, jak i kolejowych. Projekty te mają na celu nie tylko skrócenie czasów przejazdu i poprawę płynności ruchu, lecz także ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko oraz komfort życia mieszkańców obszarów zurbanizowanych.

Realizacja tych przedsięwzięć wymaga zaawansowanych technologii inżynieryjnych, wieloletniego planowania oraz znacznych nakładów finansowych, ale ich efekty będą odczuwalne w skali całego kraju.

Tunel kolejowy pod Pisarzową

W ciągu najbliższego roku powstanie nowy obiekt o długości niemal 4 km, który skróci podróże pociągiem pomiędzy Limanową a Nowym Sączem. To tunel, który znajdzie się na nowym przebiegu linii kolejowej nr 104. Będzie to najdłuższy tunel kolejowy w Polsce, jednocześnie najtrudniejszy projekt realizowany obecnie przez Polskie Linie Kolejowe. Powstają tory o zupełnie nowym przebiegu, w bardzo wymagającym otoczeniu.

Pod miejscowością Pisarzowa powstaną de facto dwa tunele – jeden przeznaczony dla ruchu kolejowego oraz mniejszy tunel ewakuacyjny. Będą to pierwsze obiekty realizowane w ramach projektu „Podłęże–Piekiełko”. Łącznie w tej największej inwestycji Polskich Linii Kolejowych na południu kraju powstanie 20 tuneli – 16 z nich, o łącznej długości prawie 21 km, będzie obsługiwać ruch pociągów, a 4 pozostałe, liczące około 10 km, będą pełnić funkcję tuneli ewakuacyjnych.

Tunele drogowe w budowie

Większość z ośmiu tuneli drogowych będących aktualnie w budowie zlokalizowana jest na południu Polski.

Obecnie trwają następujące inwestycje:

• S1 Przybędza–Milówka, Śląsk, długość 980 m i 820 m, inwestycja stanowi część obejścia Węgierskiej Górki, strategiczny odcinek S1 w korytarzu TEN-T
• S19 Rzeszów–Babica, Podkarpacie, długość 2250 m, jeden z najbardziej zaawansowanych tuneli w Polsce, budowany z użyciem maszyny TBM „Karpatka”, kluczowy dla Via Carpatia i połączenia z południową granicą
• S19 Jawornik–Domaradz, Podkarpacie, długość 2910 m i 990 m, najdłuższy tunel drogowy w Polsce, znacząco poprawi płynność ruchu na odcinku przez Pogórze Dynowskie, stanowi część szlaku Via Carpatia
• S74 Kielce Zachód–Kielce, woj. świętokrzyskie, 499 m i 200 m, tunele w obrębie miasta pod naturalnymi wzniesieniami, usprawnią regionalne połączenia, ważne dla ruchu międzywojewódzkiego (S74–S7)
• DK79 Zabierzów (obwodnica), Małopolska, 317 m, tunel aglomeracyjny w sąsiedztwie Krakowa, który odciąży centrum Zabierzowa i poprawi komunikację w zachodniej części województwa, budowany pod terenem zabudowanym.

W planach, na etapie projektowania i przygotowywania dokumentacji jest kolejnych 7,1 km inwestycji tunelowych. Są to:

• S6 Zachodnia Obwodnica Szczecina – tunel o długości 5 km, przebiegający pod Odrą
• S7 Kiełpin–Warszawa – dwa tunele: 1122 m i 1000 m, w ciągu zachodniej obwodnicy Warszawy.

Tunele w Polsce na tle Europy

Polska w budownictwie tunelowym właściwie raczkuje. Aktualnie eksploatowanych siedem tuneli wypada blado w porównaniu choćby z Norwegią, która korzysta z ponad 1000 tuneli drogowych, wiele przekraczających 5 km długości. W Szwajcarii znajduje się jeden z najdłuższych tuneli drogowych w Europie, tunel Gottharda o długości aż 16,9 km. Włochy słyną z olbrzymiej liczy tuneli przebiegających przez Alpy i Apeniny.

Trwające inwestycje i planowane tunele mocno nie zmienią pozycji Polski w rankingu, ale to z pewnością krok ku poprawie sytuacji komunikacyjnej i dostosowaniu infrastruktury do rosnących potrzeb krajowego i międzynarodowego transportu drogowego.

Fot. Freepik