Materiały zrównoważone w budownictwie

Ponad 30% globalnej emisji dwutlenku węgla generuje branża budowlana. Za wynik ten w głównej mierze odpowiada produkcja i transport materiałów budowlanych oraz wydobycie surowców. Zrównoważone materiały budowlane są kluczem do nowoczesnego i przyjaznego dla klimatu przemysłu budowlanego.

Czym są zrównoważone materiały w budownictwie?

Zrównoważone materiały to takie, które mają minimalny wpływ na środowisko w całym cyklu życia. Dotyczy to więc sposobu pozyskiwania surowców do ich wytworzenia, produkcji, użytkowania i w końcu utylizacji. Generują one niski ślad węglowy. Cechują się wysoką efektywnością energetyczną, dużą wytrzymałością i możliwością recyklingu.

Zrównoważone materiały budowlane często wytwarzane są z surowców odnawialnych, materiałów wtórnych. Ważne, aby ich produkcja minimalizowała zużycie surowców naturalnych i emisję zanieczyszczeń.

Optymalnie, aby materiały zrównoważone posiadały jak najwięcej poniższych cech:

• dostępność regionalna
• brak szkodliwości dla zdrowia
• szybka odnawialność
• energooszczędność w produkcji
• długa żywotność
• możliwość recyklingu.

Korzyści z zastosowania materiałów zrównoważonych

Kluczowym celem wykorzystania zrównoważonych materiałów (a tym samym realizowania postulatów zrównoważonego budownictwa) jest uzyskanie:

• korzyści społecznych (np. ochrona zdrowia mieszkańców)
• korzyści finansowych (efektywne wykorzystanie energii, wody i innych zasobów naturalnych)
• korzyści środowiskowych (obniżenie emisji dwutlenku węgla, ograniczenie ilości odpadów, zanieczyszczeń oraz stopnia degradacji środowiska naturalnego).

Zrównoważone materiały w budownictwie - zastosowanie

W zrównoważonym budownictwie stawia się coraz więcej na materiały naturalne, pochodzenia roślinnego. Do materiałów zrównoważonych zalicza się przykładowo:

• drewno
• kamień
• metale z odzysku
• bambus
• materiały odpadowe (betonowe, ceglane)
• korek
• szkło z cecyklingu
• beton ekologiczny.

Drewno jest odnawialne, biodegradowalne i może być pozyskiwane w sposób zrównoważony z certyfikowanych lasów. Posiada dobre właściwości izolacyjne, jest łatwe w obróbce, montażu. Wyróżnia je naturalny wygląd i duża estetyka. Wymaga odpowiedniej konserwacji przed warunkami atmosferycznymi, szkodnikami, wilgocią i ogniem.

Kamień to surowiec naturalny, który może być pozyskiwany lokalnie. Wyróżnia się długą żywotnością, odpornością na degradację.

Bambus to roślina wytrzymała, o niskim zapotrzebowaniu na pestycydy, bardzo szybko rosnąca, dzięki czemu w krótkim czasie jej zasoby mogą być odnowione. Znajduje zastosowanie w produkcji filarów, belek. Niekiedy zastępuje stalowe pręty w konstrukcjach betonowych – jego wytrzymałość na rozciąganie dorównuje stali. Ten materiał jest popularny na obszarach narażonych na trzęsienia ziemi.

Cegły z recyklingu powstają z materiałów rozbiórkowych – gruzu budowlanego, ceramiki, szkła i innych surowców wtórnych. Konieczność przetworzenia odpadów wymaga zużycia energii, jednak nieporównywalnie mniej niż w przypadku produkcji tradycyjnych cegieł.

Korek charakteryzuje się niskim wpływem na środowisko. To materiał odnawialny wykonywany z kory dębu korkowego zbieranej co 9-12 lat bez szkody dla drzew. Korek wykorzystuje się jako materiał na podłogi – ma dobre właściwości izolacyjne i wygłuszające, jest wytrzymały i lekki. Cechuje go odporność na ogień, wilgoć i szkodniki.

Beton ekologiczny – zielony beton wytwarzany jest z dodatkiem materiałów wtórnych, takich jak popiół lotny, żużel wielkopiecowy, kruszywo z recyklingu i inne odpady przemysłowe. Redukcji ulega tym samym użycie cementu, jednego z głównych sprawców emisji dwutlenku węgla. To wyrób zachowujący swoje właściwości mechaniczne i wytrzymałość.

Innowacyjne materiały zrównoważone

Grzybnia to substancja organiczna, pochodząca ze struktury korzeni grzyba, jest ceniona za niskie zużycie energii i niewielką emisję dwutlenku węgla. Grzybnia wykorzystywana jest do produkcji cegieł mocniejszych od betonu. Trwają badania nad wykorzystaniem grzybni do produkcji ekologicznych, odpornych na ogień i przenikanie ciepła okładzin, które stanowiłyby bezpieczną alternatywę dla tradycyjnych materiałów.

Beton drukowany w 3D - technologia ta eliminuje potrzebę stosowania tradycyjnych szalunków, co zmniejsza jej negatywny wpływ na środowisko, umożliwiając jednocześnie tworzenie złożonych struktur. Trwają prace nad udoskonaleniem tej metody poprzez wykorzystanie surowców wtórnych i zastąpienie zwykłego cementu portlandzkiego (OPC) geopolimerami.

Cegły pochłaniające zanieczyszczenia – dzięki zastosowanemu filtrowi cyklonowemu służą jako pasywne urządzenia filtrujące powietrze, zbierając kurz i zanieczyszczenia. Centralny element systemu – wykonany z tworzywa sztucznego pochodzącego z recyklingu element łączący cegły – kieruje przepływem powietrza i odfiltrowuje zanieczyszczenia, co zapewnia lepsze powietrze w pomieszczeniach bez konieczności stosowania części mechanicznych.

Fot. Freepik