Ekologiczne rozwiązania w budownictwie jednorodzinnym

Zastosowanie rozwiązań ekologicznych w odniesieniu do budownictwa jednorodzinnego sprowadza się przede wszystkim do zmniejszenia zużycia energii pochodzącej z nieodnawialnych źródeł, ograniczenia zużycia wody oraz zagospodarowania wód opadowych.

Energia z odnawialnych źródeł

Instalacje fotowoltaiczne mają na celu przetworzenie energii z promieniowania słonecznego na energię elektryczną dostarczaną do gniazdek w domu.

Składają się z paneli wyposażonych w ogniwa fotowoltaiczne. Pochłaniają energię słoneczną, którą za sprawą tzw. efektu fotowoltaicznego przekształcają w prąd stały, a następnie przekazują do falownika, który przekształca prąd stały w zmienny i dostosowuje parametry do potrzeb budynku.

Zaletą instalacji fotowoltaicznej jest uniezależnienie od dostawców energii i rosnących jej cen. Wyprodukowane nadwyżki prądu można użyć w późniejszym terminie. Jest też racjonalnym uzupełnieniem dla pompy ciepła, która do swojej pracy potrzebuje energii elektrycznej czy źródłem energii w przypadku ogrzewania domu prądem.

Ogrzewanie pompą ciepła

Pompa ciepła jest urządzeniem, które nie wytwarza ciepła, ale pobiera energię z otoczenia – powietrza, gruntu czy wody – i transportuje ją do domu.

Rozwiązanie to charakteryzuje się niskimi kosztami eksploatacji, bezobsługowym działaniem. Posiada dobre parametry grzewcze. Pompa ciepła jest bezpieczna i pozwala uniezależnić się od dostępności i wahania cen paliw.

Do swojego działania potrzebuje energii elektrycznej. Rozsądnym rozwiązaniem jest więc instalacja pompy ciepła i fotowoltaiki – działanie takiego systemu jest praktycznie bezkosztowe i całkowicie proekologiczne.

Wentylacja mechaniczna - rekuperacja

Rekuperacja to proces odzyskiwania ciepła z powietrza usuwanego z budynku. To rozwiązanie najbardziej wydajne energetycznie. Wentylacja mechaniczna z rekuperatorem wymienia zużyte powietrze na filtrowane, świeże powietrze z zewnątrz, tym samym minimalizując straty energetyczne i obniżając wysokość rachunków za ogrzewanie budynku.

W rozwiązaniach tego typu stosuje się gruntowy wymiennik ciepła – wówczas powietrze jest wstępnie ogrzewane poprzez wymiennik umieszczony w gruncie, gdzie temperatura jest stała przez cały rok. W okresie letnim może to być wykorzystywane do schłodzenia wnętrza domu.

Mała retencja

Zbieranie deszczówki to doskonałe, proekologiczne rozwiązanie, pozwalające efektywnie zagospodarować wodę opadową.

Deszczówka to darmowa woda, którą można wykorzystać choćby do prac porządkowych na podjazdach, tarasach, w garażach, podlewania rabatek w przydomowym ogrodzie, zasilania oczka wodnego lub stawu.

Warto podkreślić, że miękka woda deszczowa jest lepiej przyswajalna dla roślin, bogata w związki mineralne, a co za tym idzie – poprawia ich wzrost, rozwój, kwitnięcie.

Zbieranie wód opadowych jest więc rozsądnym rozwiązaniem z powodów zarówno ekonomicznych, jak i ekologicznych. Pozwala zaoszczędzić wodę z wodociągu, którą trzeba by użyć np. do nawadniania ogrodu. Jednocześnie wykorzystuje się wodę będącą naturalnym zasobem, bez konieczności zużywania jej ograniczonych szczególnie w okresie suszy zasobów.

Do przechwytywania deszczówki stosuje się zbiorniki naziemne lub podziemne, połączone z systemem rynnowym.

Systemy inteligentnych domów

Urządzenia oraz instalacje mogą stanowić element inteligentnego systemu dzięki wyposażeniu ich w czujniki, oprogramowanie i inne technologie pozwalające na łączenie, komunikowanie i wymianę danych z innymi urządzeniami za pomocą Internetu. To tzw. Internet rzeczy, czyli sieć obiektów fizycznych, które można uruchamiać, programować i komunikować się z nimi zdalnie.

Obecnie najczęściej we wspólny, zdalnie sterowany system łączone są: instalacja grzewcza, instalacja alarmowa, monitoring z systemem kontroli dostępu, instalacja oświetleniowa, system rolet zewnętrznych, bramy garażowe i wjazdowe, czujniki i detektory.

Dzięki tym rozwiązaniom zyskać można realne oszczędności w zużyciu prądu.

Szacuje się, że zdalne sterowanie oświetleniem i urządzeniami elektrycznymi pozwala uzyskać oszczędności prądu na poziomie 50-60%.

Ogrzewanie to jedna z wielu instalacji, które mogą być elementem inteligentnego systemu i również generować znaczne oszczędności. System wykorzystuje urządzenia pomiarowe do samodzielnego określania temperatury pomieszczenia, wysyłając jednocześnie informacje do urządzenia sterującego włączanie i wyłączanie ogrzewania.

Ekologiczne materiały budowlane

Zastosowanie wysokiej jakości materiałów budowlanych, certyfikowanych materiałów termoizolacyjnych wpływa na charakterystykę energetyczną budynku.

Aspekt prośrodowiskowy materiałów budowlanych dotyczy zarówno ich neutralnego wpływu na przyrodę i człowieka, stosowania wyrobów nieszkodliwych, możliwości poddania ich recyklingowi, ale też wykorzystania materiałów zapewniających najlepszą izolację termiczną, a tym samym ograniczenie zużycia energii elektrycznej i cieplnej.

Funkcjonują systemy certyfikacji ekologicznej (BREEAM, LEED, CSTB, DGNB), pozwalające w sposób obiektywny ocenić inwestycje budowlane pod kątem ich zgodności z ideą zrównoważonego rozwoju.

Czynniki uwzględniane przy ocenie materiałów budowlanych:

• naturalny skład
• wysoka trwałość
• sposób pozyskiwania – polecane są materiały z surowców wydobywanych nierabunkowo i ze źródeł odnawialnych
• brak odpadów w procesie wydobycia, produkcji oraz w czasie budowy
• wpływ na jakość powietrza wewnętrznego, w tym jak najmniejsza emisja lotnych związków o niekorzystnym wpływie na zdrowie lub środowisko naturalne
• nienarażanie użytkowników budynków na szkodliwe działanie substancji czyszczących i konserwujących podczas użytkowania
• sposób pakowania, najlepiej bez opakowań albo w opakowaniu wielokrotnym lub pochodzącym z recyklingu
• dostępność, najwięcej punktów otrzymują materiały regionalne, produkowane w najbliższej okolicy, by zminimalizować transport na budowę
• łatwość utylizacji, przy czym najbardziej premiowana jest możliwość ponownego wykorzystania lub biodegradacji
• prostota użycia, polecane są materiały, do których wbudowania w obiekt nie trzeba używać ciężkiego sprzętu, generującego zarówno koszty jak i emisję CO2 do atmosfery.

W grupie ekologicznych materiałów będzie więc beton, w którego składzie znajdzie się odpadowe kruszywo, linoleum, a nie podłoga winylowa, kamień z pobliskich złóż zamiast płytek ceramicznych przytransportowanych z odległej Hiszpanii i rodzime okładziny sosnowe czy brzozowe, a nie egzotyczne drewno z lasów tropikalnych Brazylii.

***

Powyższe rozwiązania to coraz częściej już standardy w budownictwie jednorodzinnym. Wdrażanie wielu z nich zdecydowanie przedraża inwestycję, zwiększa jej koszty, choć w późniejszym czasie eksploatacja ekologicznych domów okazuje się mniej kosztowna.

Wsparciem w poniesieniu nakładów na nowoczesne technologie są liczne dotacje i dofinansowania inwestycji. Warto wspomnieć choćby o takich, jak Program Czyste Powietrze, Program Moje Ciepło, Program Moja Woda, Program Moja Elektrownia Wiatrowa. Śledzenie stron rządowych i samorządowych ułatwi znalezienie możliwej pomocy finansowej.

Fot. Freepik