Ochrona domu przed upałem

W ostatnich latach fale upałów stają się w Polsce coraz częstszym zjawiskiem, a wysokie temperatury potrafią znacząco obniżyć komfort codziennego życia. Nadmierne nagrzewanie się budynków nie tylko utrudnia odpoczynek i sen, ale też zwiększa koszty związane z chłodzeniem pomieszczeń. Dlatego coraz większą wagę przykłada się do rozwiązań architektonicznych, technicznych i codziennych praktyk, które pomagają utrzymać przyjemny chłód we wnętrzach.

Rozwiązania techniczne i konstrukcyjne

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na rozwiązania techniczne i konstrukcyjne, o których należy pomyśleć na etapie projektowania i budowy domu.

Dobra izolacja przed upałem dotyczy ścian i dachu. Dach jest przestrzenią szczególnie narażoną na nagrzewanie. Skuteczne w jego izolacji będą takie materiały budowlane jak wełna mineralna, styropian, pianka PUR, płyty PIR, płyty XPS charakteryzujące się niskim współczynnikiem przewodzenia ciepła.

Podobnie właściwie dobrana, posiadająca odpowiednią grubość izolacja ścian skutecznie ochroni przenikanie ciepła przez te przegrody.

Stropodachy odwrócone – izolacja na dachu płaskim, często z dodatkową warstwą zieleni lub żwiru, obniża temperaturę wewnątrz.

Duże okapy dachowe - ograniczają dostęp słońca latem (gdy świeci wysoko), ale wpuszczają światło zimą (słońce świeci pod niższym kątem).

Pergole stałe lub ruchome – montowane nad tarasem lub dużymi przeszkleniami.

Wentylacja mechaniczna z rekuperacją i bypass’em umożliwia nocne chłodzenie powietrzem zewnętrznym, bez strat energii.

Chłodzenie pasywne – projektowanie domu tak, by np. sypialnie znajdowały się od strony północnej, a duże przeszklenia od południa były chronione zadaszeniem.

Instalacja klimatyzatorów, optymalnie zasilanych fotowoltaiką, pozwala sterować temperaturą wewnątrz budynku zgodnie z oczekiwaniami mieszkańców.

Zewnętrzne osłony przeciwsłoneczne

Jednym z najskuteczniejszych sposobów ograniczania nagrzewania się wnętrz w czasie upałów są zewnętrzne osłony przeciwsłoneczne. Chronią one szyby przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych, dzięki czemu do środka dociera znacznie mniej ciepła. Rolety, żaluzje fasadowe czy markizy nie tylko poprawiają komfort termiczny w domu, ale także wpływają na jego estetykę oraz dodatkowo zwiększają prywatność. To rozwiązanie, które łączy funkcjonalność z energooszczędnością, pozwalając zmniejszyć potrzebę intensywnego korzystania z klimatyzacji.

Poniższe rozwiązania skutecznie chronią przed nagrzewaniem wnętrz, bo blokują promienie słoneczne jeszcze przed szybą:

• rolety zewnętrzne – aluminiowe lub PVC, potrafią zredukować nagrzewanie nawet o kilkadziesiąt procent
• żaluzje fasadowe – pozwalają regulować ilość wpadającego światła, a jednocześnie odbijają ciepło
• markizy – szczególnie na tarasach i balkonach, chronią przeszklenia od góry
• okiennice – tradycyjne, ale skuteczne rozwiązanie, szczególnie w domach jednorodzinnych.

Podobną funkcję będą pełnić szyby o podwyższonej ochronie przed ciepłem:

• szyby z powłoką selektywną (low-e, niskoemisyjne) – odbijają promieniowanie podczerwone, wpuszczając jednocześnie światło
• pakiety szybowe o niskim współczynniku g – im niższa wartość g, tym mniej energii słonecznej dostaje się do środka
• folie okienne termoizolacyjne – można je zamontować na istniejących szybach, odbijają część promieni słonecznych.

Zielone rozwiązania architektoniczne

Jednym z najbardziej naturalnych i przyjaznych środowisku sposobów ochrony domu przed upałem są zielone rozwiązania, które łączą w sobie estetykę i funkcjonalność. Roślinność wokół budynku, a nawet na jego elewacjach czy dachach, działa jak naturalna bariera przed promieniami słonecznymi, obniżając temperaturę wnętrz i poprawiając mikroklimat otoczenia. Zieleń nie tylko chroni przed nadmiernym nagrzewaniem, ale także zwiększa retencję wody i wspiera bioróżnorodność, czyniąc dom bardziej komfortowym i ekologicznym miejscem do życia.

Wśród zielonych rozwiązań architektonicznych wskazać można:

• zielone dachy – zatrzymują część promieni słonecznych, chłodzą parowaniem wody, a do tego poprawiają mikroklimat
• zielone ściany (ogrody wertykalne) – pnącza na elewacji chronią przed bezpośrednim nasłonecznieniem i nagrzewaniem fasady
• pergole i trejaże z roślinnością – osłaniają okna i tarasy, a jednocześnie są elementem dekoracyjnym
• zieleń wokół domu - drzewa liściaste dają cień latem, a zimą (po zrzuceniu liści) wpuszczają słońce.

Codzienne praktyki

Oprócz nowoczesnych technologii i rozwiązań architektonicznych, ogromne znaczenie w ochronie domu przed upałem mają codzienne nawyki domowników. Proste czynności wykonywane regularnie mogą skutecznie ograniczyć nagrzewanie się pomieszczeń i poprawić komfort życia nawet podczas największych upałów. Odpowiednie wietrzenie, zasłanianie okien w ciągu dnia czy rozsądne korzystanie z urządzeń elektrycznych to działania, które nie wymagają dużych nakładów, a realnie wpływają na temperaturę w domu.

Zamykaj okna i zasłaniaj rolety w najgorętszych godzinach dnia.

Wietrz dom wieczorem i nocą, kiedy temperatura na zewnątrz spada. Minimalizuj otwieranie okien w czasie najwyższych w ciągu dnia temperatur, ograniczając wnikanie gorącego powietrza do wnętrza.

Unikaj używania urządzeń wytwarzających dużo ciepła (np. piekarnik) w ciągu dnia.

Inteligentne systemy ochrony przed upałem

Zdalne sterowanie klimatyzacją i roletami to obecnie jedno z najwygodniejszych i najbardziej energooszczędnych rozwiązań w ochronie domu przed upałem. Połączenie zdalnego sterowania klimatyzacją i roletami nie tylko zwiększa komfort w upały, ale też realnie obniża rachunki za prąd.

Większość nowoczesnych klimatyzatorów ma moduł Wi-Fi, który pozwala włączać/wyłączać urządzenie z poziomu smartfona. Można ustawić pracę klimatyzacji tak, aby uruchamiała się tuż przed powrotem domowników, zamiast działać cały dzień. W systemach multi-split można regulować chłodzenie w poszczególnych pomieszczeniach. Integracja urządzeń z czujnikami powoduje, że klimatyzacja włącza się tylko, gdy temperatura w domu przekroczy określoną wartość.

Na podobnych zasadach mogą działać systemy sterujące roletami. Opuszczanie rolet następuje automatycznie w godzinach największego nasłonecznienia. Rolety mogą też reagować na zmiany pogody – dane z czujnika światła, temperatury albo prognozy pogody (np. automatycznie opuszczają się podczas upałów).

Połączenie obu systemów daje najlepsze efekty – rolety ograniczają nagrzewanie, więc klimatyzacja zużywa mniej energii. Przykładowo rano rolety są podniesione, aby wpuścić światło dzienne, w południe automatycznie się opuszczają, aby zminimalizować nagrzewanie, klimatyzacja uruchamia się tylko wtedy, gdy temperatura w środku przekroczy np. 25°C.

To rozwiązanie nie tylko zwiększa komfort w upały, ale też realnie obniża rachunki za prąd, bo klimatyzacja nie musi pracować na maksymalnych obrotach.

Poznaj wybrane firmy z branży izolacje.

Fot. Freepik