Systemy rynnowe

System rynnowy – funkcje

Woda to groźny wróg wszelkich konstrukcji budowlanych. Zabezpieczenie domu przed wnikaniem wilgoci w jego elementy, dach, ściany, fundamenty to kluczowe zadanie na każdym etapie budowy. Systemy rynnowe mają na celu ochronić budynek przed przedostawaniem się wody deszczowej. W naszym klimacie opady deszczu bywają częste i obfite. Wnikanie deszczówki w ściany domu mogłoby spowodować nieestetyczne plamy wilgoci, ale przede wszystkim doprowadzić do rozwoju pleśni.

Aby temu zapobiec, instaluje się odpowiednio dobrane do konstrukcji domu systemy rynnowe, zbierające wody opadowe z dachu, a następnie odprowadzające je bezpośrednio do kanalizacji lub do gruntu.

Zadaniem orynnowania jest odprowadzenie wody z dachu jak najdalej od ścian budynku.

System rynnowy – elementy

Skuteczne odprowadzenie wody wymaga solidnej instalacji. System rynnowy składa się z wielu elementów, podstawowe z nich to:

• rynny - układane wzdłuż krawędzi dachu przewody o otwartym przekroju
• rury spustowe – pionowo mocowane przewody o zamkniętym przekroju
• odpływy – łączą rynny z rurami spustowymi
• narożniki
• wylewki – umieszczane na końcach rur spustowych kierują zbieraną wodę do kanalizacji lub gruntu
• haki, rynajzy – wsporniki, uchwyty mocujące rynny
• łączniki do rynien i rur spustowych – pozwalające łączyć krótsze elementy w jedną całość
• obejmy – elementy mocujące rury spustowe ze ścianami budynku

System rynnowy może być uzupełniony dodatkowymi elementami, jak choćby:

• łapacz deszczówki – zbiornik przechwytujący spływająca wodę, którą można następnie wykorzystać np. do podlewania ogrodu
• rzygacze – ozdobne elementy, często w kształcie smoków, montowane zamiast rur spustowych, kierujące strumień zebranej wody z dala od budynku
• dekiel – służy do zabezpieczenia rynny przed wylewaniem się z niej wody
• rewizja – element zabezpieczający przed przedostawaniem się zanieczyszczeń do rur spustowych

Kształty rynien

Dla zwiększenia estetyki budynku dobiera się różne kształty elementów rynnowych, montuje się rynny ozdobne. Nie mają one wpływu na ich funkcjonalność, zachowują jedynie spójność z bryłą budynku.

Najpopularniejsze pozostają nadal półokrągłe rynny, sprawdzające się w różnorodnych obiektach.

Rynny kwadratowe doskonale pasują do modernistycznych budowli, prostych brył, nowoczesnych budynków, konstrukcji bezokapowych. Ograniczeniem ich zastosowania jest brak regulowanych narożników, można je więc osadzać jedynie na liniach prostych.

Modyfikacją rynien kwadratowych są profile prostokątne, o podobnym zastosowaniu.

Systemy rynnowe – materiały

Na rynku dostępnych jest wiele produktów służących do wykonania orynnowania. Ważne, aby cały system pochodził od jednego producenta i był wykonany z tego samego materiału.

Elementy orynnowania powinny być wytrzymałe, trwałe, odporne na warunki atmosferyczne i uszkodzenia mechaniczne.

Systemy rynnowe mogą być wykonane z:

• miedzi
• aluminium
• stali
• PCV
• drewna

Rynny miedziane cechuje wyjątkowa odporność na korozję (nawet do 300 lat). Nie wymagają konserwacji dzięki powstającej samoistnie na powierzchni warstwie tlenku miedzi, ale też z tego powodu występują w jednej tylko, naturalnej kolorystyce. Miedź nie nadaje się do zastosowania w połączeniu z blaszanymi dachami. To najdroższe rozwiązanie spośród tu wymienionych.

Rynny aluminiowe dzięki zastosowanej technologii ich wykonania nazywane są rynnami bez łączeń. Jest możliwość wykonania na placu budowy elementów o wymaganej długości. Rynny „ciągnione” – bo w takiej technologii powstają – gwarantują całkowitą szczelność, gładkość i wysoką trwałość (ponad 100 lat). Nie nadają się do stosowania w rejonach nadmorskich, gdyż są mało odporne na działanie kwasu solnego, wodorotlenków oraz soli morskiej. Są dosyć drogie, a ich montaż jest skomplikowany.

Rynny ze stali ocynkowanej są odporne na wysokie i niskie temperatury oraz korozję. Dostępne są w naturalnych barwach. Ich trwałość ocenia się na 100 lat. Jedynym sposobem ich łączenia jest lutowanie. Te rynny są stosunkowo drogie.

Rynny PCV są lekkie, niedrogie, odporne na zarysowania, łatwe w konserwacji, dostępne w wielu kolorach. Ich wadą jest niska odporność na rozszerzalność termiczną. W przypadku bardzo niskich lub wysokich temperatur mogą pojawić się nieszczelności.

Rynny drewniane to raczej rzadkie rozwiązanie – wykonywane są na indywidualne zamówienie z drewna jodłowego, świerkowego, modrzewiowego czy dębowego. Mają zastosowanie w domach drewnianych czy na dachach krytych strzechą. Są drogie i wymagają regularnej konserwacji.

Systemy rynnowe – jaki rozmiar rynien?

System orynnowania budynku musi być dopasowany do bryły budynku. Istotne znaczenie ma rozmiar i kształt dachu. Od jego powierzchni i wysokości zależy ilość wody, jaka będzie przedostawać się do systemu rynnowego. Pomocny w doborze odpowiedniego rozmiaru rynny jest parametr o nazwie „efektywna powierzchnia dachu”, uwzględniający wysokość i długość dachu oraz odległość w poziomie od narożnika do kalenicy.

Oblicza się go wg wzoru:

EPD = (H/2 + W) x L, gdzie:

EPD – efektywna powierzchnia dachu

H – wysokość dachu

W – odległość w poziomie od narożnika do kalenicy

L – długość dachu

Uzyskany wynik informuje, jaka średnica rynny pozwoli na efektywną pracę systemu.

Dla wartości EPD poniżej 50 m2, średnica rynien powinna wynosić 100 mm a rur spustowych do 80 mm.

Na dach o powierzchni od 50 do 100 m2 odpowiednia będzie rynna o średnicy 125 mm, zaś rura spustowa – 90 mm.

Dla dachu o parametrze EPD powyżej 100 m2 zaleca się wybór rynny o średnicy 150 mm i rury spustowej o średnicy 120 mm.

Jakie rynny wybrać?

Decydując się na konkretny system rynnowy, a więc wybierając materiał, kształt, konkretnego producenta, oprócz oczywistych parametrów jak rozmiar elementów warto uwzględnić także takie cechy rynien, jak:

• odporność na rdzewienie
• wytrzymałość mechaniczna
• szczelność
• niska rozszerzalność temperaturowa
• uzyskane certyfikaty jakości.

Wśród producentów systemów rynnowych można wymienić firmy Galeco, Ruukki, Wavin, Cellfast, BlechDach, Rheinzink, Gamrat.