Uprawnienia architektoniczne

Co dają uprawnienia architektoniczne?

Uprawnienia architektoniczne są niezbędne do:

• sprawowania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie przy projektowaniu obiektów budowlanych jako architekt
• kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do architektury obiektów
• sprawowania nadzoru autorskiego
• sprawdzania projektów budowlanych
• wykonywania obowiązków inspektora nadzoru inwestorskiego.

Rodzaje i zakresy uprawnień architektonicznych

Uprawnienia architektoniczne nadawane są w ograniczonym zakresie lub bez ograniczeń. Z kolei ich rodzaj wskazuje na konkretne kompetencje, jakie uzyskuje posiadający je inżynier.

Uprawnienia budowlane do projektowania bez ograniczeń w specjalności architektonicznej uprawniają do projektowania obiektów budowlanych w odniesieniu do architektury obiektu.

Uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń w specjalności architektonicznej uprawniają do kierowania robotami budowlanymi w odniesieniu do architektury obiektu. Rzadko spotykane, gdyż ich zakres pokrywa się z uprawnieniami wykonawczymi konstrukcyjno – budowlanymi wymaganymi od kierownika budowy.

Uprawnienia budowlane do projektowania ograniczone w specjalności architektonicznej umożliwiają projektowanie architektury obiektu o kubaturze do 1000 m3 w zabudowie zagrodowej lub na terenie zabudowy zagrodowej.

Uprawnienia budowlane do kierowania robotami budowlanymi ograniczonymi w specjalności architektonicznej umożliwiają kierowanie robotami budowlanymi w odniesieniu do architektury obiektu o kubaturze maksymalnie 1000 m3 w zabudowie zagrodowej lub na terenie zabudowy zagrodowej.

Jak uzyskać uprawnienia architektoniczne?

Uprawnienia architektoniczne nadaje komisja kwalifikacyjna Izby Architektów RP, po spełnieniu przez kandydata określonych wymogów.

Aby uzyskać uprawnienia architektoniczne należy:

• posiadać wymagane wykształcenie
• odbyć praktykę zawodową
• pomyślnie zdać egzamin.

Uprawnienia architektoniczne – wykształcenie i praktyka

Posiadaczami uprawnień architektonicznych mogą być jedynie absolwenci studiów na kierunku architektura lub architektura i urbanistyka.

Do uzyskania uprawień do projektowania bez ograniczeń konieczne jest ukończenie studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku architektura lub architektura i urbanistyka oraz odbycie rocznej praktyki przy sporządzaniu projektów oraz rocznej praktyki zawodowej na budowie.

O uprawnienia architektoniczne do kierowania robotami budowlanymi bez ograniczeń mogą ubiegać się osoby z dyplomem ukończenia studiów pierwszego i drugiego stopnia na kierunku architektura po odbyciu półtoraocznej praktyki na terenie budowy.

Powyższe uprawnienia można uzyskać po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na kierunkach wcześniej wspomnianych, w tej sytuacji konieczna będzie trzyletnia praktyka na budowie.

Uprawnienia architektoniczne – egzamin

Egzamin odbywa się dwa razy w roku, zwykle w maju i w listopadzie (w Izbie Architektów).

Zakres egzaminu obejmuje znajomość kilkudziesięciu ustaw i rozporządzeń oraz norm regulujących zagadnienia z dziedziny budownictwa. Przed każdą sesją egzaminacyjną dostępne są szczegółowe listy wymagań z podziałem na poszczególne specjalności i zakresy uprawnień budowlanych.

Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej.

Część pisemna egzaminu przeprowadzana jest w całej Polsce jednego dnia.

Część pisemna ma formę testu jednokrotnego wyboru, podczas którego sprawdzana jest znajomość przepisów prawnych regulujących proces budowlany. Od kandydatów wymaga się także wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska, ochrony zabytków, a także procedur administracyjnych.

Osoby uzyskujące pozytywny wynik z części pisemnej mogą podejść w wyznaczonym terminie do części ustnej.

Egzamin ustny ma na celu weryfikację praktycznej wiedzy technicznej nabytej podczas odbywania praktyki zawodowej oraz umiejętności praktycznego stosowania przepisów prawa. Wśród pytań mogą być także zadania projektowe lub zagadnienia problemowe związane z prowadzeniem budowy.

Po pomyślnym zdaniu egzaminu i pozytywnym przejściu weryfikacji wykształcenia i odbytej praktyki kandydat otrzymuje decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych w specjalności architektonicznej. Jest ona automatycznie przesyłana do Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w celu wpisania kandydata do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane.

E-CRUB

E-CRUB to Centralny Rejestr Uprawnień Budowlanych - na podstawie danych z izb zawodowych odpowiedzialnych za nadawanie uprawnień w budownictwie - Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów RP - uzupełniany jest wykaz inżynierów czy projektantów posiadających potwierdzone uprawnienia i kwalifikacje. System zarządzany jest przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego.

E-CRUB pozwala w szybszy sposób wpisywać do rejestru osoby zdobywające uprawnienia budowlane, a tym samem szybciej z tych uprawnień korzystać i wykonywać samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Osoby, które zostały wpisane do systemu e-CRUB nie muszą już przedkładać w urzędzie kopii decyzji o nadaniu uprawnień i zaświadczenia o przynależności do izby. Urzędy sprawdzą to w systemie e-CRUB.

E-CRUB zawiera listę tylko tych osób, które wyraziły chęć udostępnienia swoich danych osobowych publicznie i przesłały do GUNB zgodę na ich wprowadzenie do systemu.

Ile kosztują uprawnienia architektoniczne?

Zależnie od zakresu uprawnień koszty kwalifikacji i egzaminu wynoszą od 2000 zł do 3600 zł.

Dodatkowo stałym kosztem ponoszonym corocznie jest składka członkowska 112 zł i obowiązkowa polisa OC.

Fot. Freepik