Uprawnienia budowlane – uprawnienia elektryczne
Uprawnienia budowlane umożliwiają wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Nadawane są przez Okręgowe Komisje Kwalifikacyjne Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa. Wydawane są w ograniczonym zakresie lub bez ograniczeń.
Uprawnienia instalacyjne w zakresie sieci, instalacji i urządzeń elektrycznych i elektroenergetycznych to jedne z możliwych do uzyskania uprawnień budowlanych.
Co dają uprawnienia elektryczne?
Uprawnienia elektryczne bez ograniczeń pozwalają na projektowanie obiektu budowlanego lub kierowanie robotami budowlanymi związanymi z takimi obiektami, jak:
- sieci elektryczne
- instalacje i urządzenia elektryczne i elektroenergetyczne
- kolejowe, trolejbusowe i tramwajowe sieci trakcyjne
- sieci trakcyjne metra
- instalacje i urządzenia technicze zasilania, w tym kolejowej, trolejbusowej i tramwajowej sieci trakcyjnej, sieci trakcyjne metra oraz elektrycznego ogrzewania rozjazdów.
Uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie pozwalają na projektowanie obiektów budowlanych lub kierowanie robotami budowlanymi przy instalacjach elektrycznych łącznie z przyłączami o napięciu do 1 kV, w obiektach budowlanych których kubatura nie przekracza 1000 m3.
Posiadanie uprawnień budowlanych w specjalności elektrycznej umożliwia wykonywanie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Osoba z takimi uprawnieniami może pracować jako:
- projektant, przy sporządzaniu projektów obiektów, urządzeń, sieci i instalacji elektrycznych i energetycznych
- kierownik budowy lub kierownik robót przy budowie sieci i obiektów elektroenergetycznych
- inspektor nadzoru inwestorskiego przy nadzorowaniu robót elektrycznych i elektroenergetycznych.
Posiadanie uprawnień elektrycznych jest konieczne także do pracy u dostawców i regulatorów sieci elektrycznych.
Jak uzyskać uprawnienia elektryczne?
Aby uzyskać uprawnienia należy:
- posiadać wymagane wykształcenie
- odbyć praktykę zawodową
- pomyślnie zdać egzamin.
Do uzyskania uprawnień elektrycznych do projektowania bez ograniczeń niezbędne jest ukończenie studiów drugiego stopnia na jednym z kierunków: elektrotechnika, inżynieria elektryczna lub elektroenergetyka. Ponadto należy odbyć roczną praktykę przy sporządzaniu projektów oraz roczną praktykę zawodową na budowie.
Uprawnienia elektryczne wykonawcze bez ograniczeń możliwe są do uzyskania również po ukończeniu wspomnianych powyżej kierunków studiów oraz odbyciu 1,5-rocznej praktyki na budowie.
O uprawnienia elektryczne można ubiegać się także po ukończeniu studiów pierwszego stopnia na ww. kierunkach studiów, jednak w tym wypadku praktyka na budowie musi potrwać trzy lata.
Absolwenci technikum posiadający tytuł zawodowy: technik elektryk, technik elektroenergetyk, technik transportu szynowego lub technik elektryk kolejowych sieci elektroenergetycznych mogą starać się o uzyskanie uprawnień elektrycznych po dobyciu 4-letniej praktyki zawodowej na budowie.
Posiadając odpowiednie wykształcenie i odbytą praktykę, można przystąpić do egzaminu na uprawnienia elektryczne.
Egzamin na uprawnienia elektryczne
Egzamin odbywa się dwa razy w roku, zwykle w maju i w listopadzie (w Izbie Inżynierów).
Zakres egzaminu obejmuje znajomość kilkudziesięciu ustaw i rozporządzeń oraz norm regulujących zagadnienia z dziedziny budownictwa. Przed każdą sesją egzaminacyjną dostępne są szczegółowe listy wymagań z podziałem na poszczególne specjalności i zakresy uprawnień budowlanych.
Egzamin składa się z dwóch części – pisemnej i ustnej.
Część pisemna egzaminu przeprowadzana jest w całej Polsce jednego dnia.
Część pisemna ma formę testu jednokrotnego wyboru, podczas którego sprawdzana jest znajomość przepisów prawnych regulujących proces budowlany. Od kandydatów wymaga się także wiedzy z zakresu bezpieczeństwa i higieny pracy, ochrony środowiska, ochrony zabytków, a także procedur administracyjnych.
Osoby uzyskujące pozytywny wynik z części pisemnej mogą podejść w wyznaczonym terminie do części ustnej.
Egzamin ustny ma na celu weryfikację praktycznej wiedzy technicznej nabytej podczas odbywania praktyki zawodowej oraz umiejętności praktycznego stosowania przepisów prawa. Wśród pytań mogą być także zadania projektowe lub zagadnienia problemowe związane z prowadzeniem budowy.
Koszt uprawnień elektrycznych
Koszty kwalifikacji i egzaminu wynoszą - zależnie od zakresu uprawnień - ok. 2400 - 3600 zł.
Dodatkowo stałym kosztem ponoszonym corocznie jest składka członkowska i obowiązkowa polisa OC - łącznie blisko 500 zł.
Uzyskanie uprawnień elektrycznych
Pozytywny wynik egzaminu uzyskuje kandydat, który zdał obie części egzaminu – zarówno pisemną jak i ustną. Otrzymuje on decyzję o nadaniu uprawnień budowlanych w specjalności o jaką się stara. Jest ona automatycznie przesyłana do Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego w celu wpisania kandydata do centralnego rejestru osób posiadających uprawnienia budowlane.
E-CRUB
E-CRUB to Centralny Rejestr Uprawnień Budowlanych - na podstawie danych z izb zawodowych odpowiedzialnych za nadawanie uprawnień w budownictwie - Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa i Izby Architektów RP - uzupełniany jest wykaz inżynierów czy projektantów posiadających potwierdzone uprawnienia i kwalifikacje. System zarządzany jest przez Główny Urząd Nadzoru Budowlanego.
E-CRUB pozwala w szybszy sposób wpisywać do rejestru osoby zdobywające uprawnienia budowlane, a tym samem szybciej z tych uprawnień korzystać i wykonywać samodzielne funkcje techniczne w budownictwie. Osoby, które zostały wpisane do systemu e-CRUB nie muszą już przedkładać w urzędzie kopii decyzji o nadaniu uprawnień i zaświadczenia o przynależności do izby. Urzędy sprawdzą to w systemie e-CRUB.
E-CRUB zawiera listę tylko tych osób, które wyraziły chęć udostępnienia swoich danych osobowych publicznie i przesłały do GUNB zgodę na ich wprowadzenie do systemu.
Fot. Freepik