Problemy firm z branży budownictwa kolejowego

Firmy wyspecjalizowane w inwestycjach kolejowych są aktualnie w bardzo trudnej sytuacji. To mniejsze lub większe przedsiębiorstwa z branży wykonawstwa kolejowego oraz przemysłu produkującego na rzecz wykonawstwa kolejowego, producenci rozjazdów czy podkładów kolejowych. Głównym zamawiającym tych firm jest spółka PKP PLK, która z braku funduszy unijnych nie ogłaszała od dłuższego czasu nowych przetargów.

Nieco lepiej mają się firmy o większej dywersyfikacji działalności, które w okresie zastoju zapotrzebowania na ich wyroby czy usługi dla branży budownictwa kolejowego całe siły przerzucają na inne obszary aktywności.

Szanse dla firm z branży budownictwa kolejowego

Z pewnością uruchomienie środków unijnych będzie krokiem milowym dla ożywienia inwestycji na kolei. Nowe zamówienia umożliwią powrót do gry wielu firm, będących aktualnie w znacznym dołku. Mowa tu o sporych kwotach, bowiem komponent „zielona, inteligentna mobilność” odpowiada za 21% całego budżetu KPO i jest jego drugą największą składową (po „zielonej gospodarce i zmniejszeniu energochłonności”). W lutym br. zapadła decyzja o odblokowaniu ok. 137 mld euro z Krajowego Planu Odbudowy i funduszy z polityki spójności dla Polski.

Jednocześnie wskazuje się na inny jeszcze aspekt, mający uniezależnić wiele firm od kolejnych perspektyw finansowych Unii Europejskiej. Istotną kwestią dla poprawy stabilności ich funkcjonowania są elastyczne mechanizmy finansowania, nie bazujące jedynie na środkach unijnych. Obecnie każde opóźnienie czy przesunięcie funduszy z UE powoduje skumulowanie projektów w jednym czasie lub ich brak. Każda z tych sytuacji jest niekorzystna i budzi realne problemy dla wielu przedsiębiorstw.

W Ministerstwie Infrastruktury złożony został projekt zmian w ustawie o funduszu kolejowym, który zakłada m.in. zwiększenie udziału kolei we wpływach z opłaty paliwowej, jak również zapewnienie bardziej elastycznego finansowania.

Nowe inwestycje kolejowe

Pozyskanie środków i ogłoszenie przetargów na inwestycje infrastrukturalne na kolei to pierwszy etap poprawy sytuacji wielu firm z tej branży. Kolejnym problemem może okazać się krótki czas na wydatkowanie pozyskanych funduszy, który w odniesieniu do części z nich upływa w 2026 roku.

Kumulacja nowych zamówień może się okazać zadaniem trudnym do zrealizowania.

Krajowy Program Kolejowy

Krajowy Program Kolejowy (KPK) przewiduje realizację ponad 240 projektów inwestycyjnych związanych poprawą, unowocześnieniem, usprawnieniem ruchu kolejowego, które mają znacząco przysłużyć się jakości podróżowania koleją w aglomeracjach, na trasach regionalnych, międzyregionalnych oraz zwiększyć konkurencyjność przewozów towarowych.

W założeniach KPK są inwestycje polegające na modernizacji istniejących i budowie nowych tras kolejowych, dworców, węzłów komunikacyjnych, poprawie bezpieczeństwa przemieszczania się pociągów, ale też samych podróżnych, zwiększeniu konkurencyjności pociągu jako środka transportu szybszego, bezpieczniejszego i bardziej ekologicznego.

Prace w ramach Krajowego Programu Kolejowego obejmą przebudowę 9000 km torów. Reaktywacja „martwych” linii i przywrócenie zlikwidowanych połączeń do mniejszych miast i miasteczek ma na celu zredukowanie wykluczenia komunikacyjnego.

Fot. Freepik