Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Przepisy ustawy jasno określają szereg kwestii związanych planowaniem i realizacją budów, wyborem projektu inwestycji. Precyzują między innymi, na jakich terenach możliwe jest wybudowanie domu i jakie ma on spełniać warunki, przykładowo pod względem metrażu, wysokości, a nawet koloru elewacji i dachu.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Według zapisów ustawy w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym uwzględnia się przede wszystkim:

• wymagania ładu przestrzennego, w tym urbanistyki i architektury
• potrzeby zrównoważonego rozwoju
• wymagania ochrony środowiska, w tym gospodarowania wodami, ochrony gruntów rolnych i leśnych oraz ochrony złóż kopalin
• wymagania ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
• wymagania ochrony zdrowia oraz bezpieczeństwa ludzi i mienia, a także potrzeby osób ze szczególnymi potrzebami
• walory ekonomiczne przestrzeni
• prawo własności
• potrzeby obronności i bezpieczeństwa państwa
• potrzeby interesu publicznego
• potrzeby w zakresie rozwoju infrastruktury technicznej, w szczególności sieci
• szerokopasmowych
• zapewnienie udziału społeczeństwa w pracach nad sporządzaniem aktów planowania przestrzennego, w tym przy użyciu środków komunikacji elektronicznej
• zachowanie jawności i przejrzystości procedur planistycznych
• potrzebę zapewnienia odpowiedniej ilości i jakości wody, do celów zaopatrzenia ludności
• potrzeby zapobiegania poważnym awariom i ograniczania ich skutków dla zdrowia ludzkiego i środowiska
• potrzeby związane z kształtowaniem rolniczej przestrzeni produkcyjnej i rozwoju produkcji rolniczej.

Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym została uchwalona 27 marca 2003 roku. Od tego czasu była wielokrotnie zmieniana i modyfikowana. Jej ostatnia nowelizacja miała miejsce 7 lipca 2023 roku, a przepisy obowiązują od 23 września 2023 roku. Pełne wprowadzenie Ustawy w życie rozciągnięte zostało na okres 3 lat.

Nowelizacja ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym

Nowelizacja ustawy miała na celu uproszczenie procedur inwestycyjnych i skuteczniejsze planowanie przestrzenne, zapobiegające chaotycznej urbanizacji i dewastacji przestrzeni publicznej.

Nowe zapisy dotyczą przede wszystkim takich rozwiązań, jak:

• uwzględnienie głosu społeczeństwa przy czynnościach planistycznych w formie konsultacji społecznych, które mają się odbywać w miejscach łatwo dostępnych, również online, po godzinach pracy
• wprowadzenie planu ogólnego gminy, który będzie uchwalany dla każdej gminy – poza terenami zamkniętymi; zawarte w nim zapisy będą miały wpływ na miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego oraz na wydawanie decyzji o warunkach zabudowy
• wprowadzenie zintegrowanego planu inwestycyjnego (ZPI), który będzie nową formą planu miejscowego – pozwoli on jednostkom samorządowym na łatwiejsze lokalizowanie inwestycji oraz zawieranie umów urbanistycznych z inwestorami, co ma przełożyć się na łatwiejszą dostępność nieruchomości dla kupujących
• nowe zasady wydawania decyzji o warunkach zabudowy (WZ) – uzyskanie decyzji będzie możliwe w odniesieniu do obszarów uzupełnienia zabudowy zgodnie z planem ogólnym, obowiązywać będą na okres 5 lat
• wprowadzenie Rejestru Urbanistycznego, czyli systemu teleinformatycznego, zawierającego informacje planistyczne, akty planistyczne, raporty dotyczące konsultacji społecznych, wydane decyzje administracyjne; dostęp do tych informacji będzie nieodpłatny
• uchylenie przepisów dotyczących studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy - zasady polityki przestrzennej mają być ustalone w planie ogólnym gminy na bazie strategii rozwoju lokalnego i ponadlokalnego.