Zastosowanie kruszyw łamanych
Beton stanowi mieszaninę odpowiednio rozdrobnionych kruszyw, wody, cementu i ewentualnie specjalnych domieszek. Parametry, proporcje i rodzaj użytych składników pozwalają uzyskać wyrób o innych właściwościach, wytrzymałości, odporności na określone warunki. Dlatego tak istotne jest precyzyjne określenie receptury, aby uzyskać produkt trwały i bezpieczny.
W tym artykule przyglądamy się jednemu ze składników mieszanki betonowej, jakim są kruszywa łamane. Sprawdzamy także inne ich zastosowania.
Rodzaje kruszyw
Wyróżnia się różne rodzaje kruszyw, które ze względu na przyjęte kryteria podzielić można na:
ze względu na pochodzenie:
- sztuczne
- naturalne
ze względu na rozmiar ziaren:
- kruszywa drobne – o wielkości ziaren mniejszych lub równych 4 mm, np. piaski
- kruszywa grube – o wielkości ziaren większej od 4 mm, np. żwir
- kruszywa o ciągłym uziarnieniu – są mieszanką kruszyw drobnych i grubych,
- kruszywa „wypełniacze” – kruszywa, które mogą przejść przez sito 0,063 mm,
- kruszywa naturalne – kruszywa pochodzenia rzecznego i lodowcowego o ziarnach wielkości od 0 do 8 mm
ze względu na gęstość:
- lekkie – gęstość mniejsza niż 1800 kg/m3,
- zwykłe – gęstość od 1800 kg/m3 do 3000 kg/m3,
- ciężkie – gęstość większa niż 3000 kg/m3
ze względu na stopień rozdrobnienia:
- kruszywa łamane – poddawane są mechanicznemu rozdrabnianiu litych skał, co pozwala uzyskać grys, kamień łamany, tłuczeń czy mączkę
- kruszywa niekruszone – gotowe do wykorzystania po wydobyciu
Kruszywa łamane - rodzaje
Kruszywa łamane uzyskuje się poprzez mechaniczne rozdrobnienie litych skał magmowych, metamorficznych, osadowych. Dzięki temu procesowi powstaje materiał o różnym stopniu rozdrobnienia a tym samym odmiennym zastosowaniu.
Do obróbki mechanicznej wykorzystuje się najczęściej bazalt, granit, piaskowiec, dolomit czy wapień.
Surowiec otrzymany ze skał magmowych stanowi wartościowy składnik używany do produkcji betonów specjalnych i wysokojakościowych. Z kolei ze skał osadowych powstają betony niższej i średniej klasy.
Wśród kruszyw łamanych wyróżnić można:
- kliniec – charakteryzuje go lekko wydłużony kształt
- tłuczeń – powstaje przede wszystkim z bazaltu lub granitu
- grys – powstaje w wyniku rozdrobnienia tłucznia
- kamień łamany
- miał
Zastosowanie kruszyw łamanych
Kruszywa łamane mają zastosowanie przede wszystkim w:
- budownictwie drogowym
- kolejnictwie
- budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe (w najmniejszym stopniu)
- jako ozdoba ogródków, parków
- produkcji sztucznych kamieni typu konglomerat
Poszczególne rodzaje kruszyw łamanych stosuje się w różnych pracach.
Kliniec stosowany jest w drogownictwie, także jako kruszywo do przygotowywania podbudów, po zagęszczeniu tworzy stabilną powierzchnię.
Tłuczeń wykorzystuje się w budownictwie kolejowym (na podsypki oraz do budowy nasypów) i drogowym oraz do produkcji betonu. Dobrze wygląda jako dekoracja ogrodów i parków.
Grys – stanowi podbudowę nawierzchni z kostki brukowej, sprawdza się jako dekoracja ogrodowa do układania alejek, placów, ogródków skalnych czy ścieżek. Stosowany jest także na podbudowy. Wykorzystywany jest do produkcji betonów asfaltowych, mieszanek mineralno-asfaltowych.
Kamień łamany drobniejszej frakcji wykorzystuje się do utwardzania dróg i podjazdów, budowy fundamentów, umacniania skarp i brzegów rzek. Większy kamień ma walory dekoracyjne, sprawdzi się w budowie ogrodzeń czy tarasów. Ze względu na wysoką trwałość i odporność na niskie temperatury stosuje się go w budownictwie drogowym oraz kolejnictwie.
Skąd pochodzą kruszywa?
Producenci kruszyw to m.in. firmy KRUSZGEO, Kruszywa Polskie SA, Kruszbet SA, Górażdże Kruszywa, Górnicze Zakłady Dolomitowe, Kruszywa SKSM, Kamieniołomy Świętokrzyskie i wiele innych.