Zezwolenie na realizację inwestycji drogowej

Proces nabywania nieruchomości pod inwestycje w zakresie dróg publicznych rozpoczyna się od złożenia wniosku o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej. We wniosku tym określa się proponowany przebieg drogi, dołączając mapy zawierające projekty podziału nieruchomości.

Zezwolenie na realizację inwestycji drogowej (ZRID) jest decyzją administracyjną równoznaczną z pozwoleniem na budowę i zatwierdzeniem projektu budowlanego.

ZRID wydawane są w trybie przepisów tzw. specustawy drogowej (ustawa z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych).

Decyzja ZRID zatwierdza podziały nieruchomości oraz określa działki, które przechodzą z mocy prawa na własność Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja ta stanie się ostateczna. Od tego momentu dotychczasowy właściciel nie może dokonywać zbycia nieruchomości zajętej pod drogę (np. przekazać swojemu dziecku umową darowizny).

Modernizacja już istniejącej infrastruktury powoduje głównie wywłaszczanie działek ogrodowych, fragmentów pól itp.

Czas oczekiwania na pozwolenie na budowę drogi

Urząd ma 90 dni od daty złożenia wniosku na wydanie decyzji ZRID.

Praktyka bywa inna. Inwestorzy dotkliwie odczuwają opóźnienia w wydawaniu zezwoleń, które sięgają od kilkunastu miesięcy nawet dwóch lat. Okazuje się, że w ostatnim czasie nie odnotowano żadnego kontraktu na budowę trasy ekspresowej lub autostrady, w którym ZRID byłoby wydane w przepisowym terminie.

Dla przykładu GDDKiA czekała na zezwolenie na budowę odcinka trasy ekspresowej S7 z Płońska do Załusek czy S19 z Krynic przez Dobrzyniewo do węzła Białystok Zachód aż 21 miesięcy.

Prezes Polskiego Związku Pracodawców Budownictwa Jan Styliński zauważa, że gdyby opóźnienie przy wydaniu zezwolenia wynosiło jedynie jeden czy półtora miesiąca, to wykonawcy mogliby to nadrobić w czasie robót budowlanych. Dłuższe opóźnienia rzędu 6-8 miesięcy i więcej generują już spore koszty po stronie generalnego wykonawcy. Zmuszani są bowiem do utrzymywania pracowników w gotowości w oczekiwaniu na wydanie zezwolenia i przystąpienie do realizacji zleceń.

Wywłaszczenie na podstawie ZRID

Wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej na terenie nieruchomości skutkuje wywłaszczeniem dotychczasowych właścicieli w granicach linii rozgraniczających teren z rygorem natychmiastowej wykonalności. Oznacza to, że z chwilą wydania decyzji ZRID następuje pozbawienie prawa własności nieruchomości objętych ZRID.

Wywłaszczonemu właścicielowi nieruchomości przysługuje odszkodowanie. Jego wysokość ustala się na podstawie operatu szacunkowego sporządzonego przez rzeczoznawcę majątkowego powołanego według stanu nieruchomości w dniu wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej przez organ I instancji oraz według jej wartości z dnia, w którym następuje ustalenie wysokości odszkodowania.

Terminy wypłaty odszkodowań za wywłaszczoną nieruchomość

Decyzję ustalające wysokość odszkodowania wydaje się w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja ZRID stała się ostateczna. Jeśli decyzja ZRID ma nadany rygor natychmiastowej wykonalności decyzję odszkodowawczą wydaje się w terminie 60 dni od dnia nadania rygoru natychmiastowej wykonalności.

Rzeczywistość jest jednak krzywdząca. W praktyce termin oczekiwania na rekompensatę wydłuża się do kilku lat. Dotychczasowi właściciele tracą nieruchomość, nie otrzymują jednocześnie należnego im odszkodowania.

Fot. GDDKiA