Prace budowlane zimą

Zima w branży budowlanej trwa od 1 listopada do 31 marca następnego roku. Warunki atmosferyczne w tym czasie mogą negatywnie wpłynąć zarówno na proces technologiczny, zaburzyć działanie i skuteczność pewnych materiałów budowlanych, zmieniając ich właściwości, ale też zmniejszyć bezpieczeństwo prowadzonych prac czy wręcz je uniemożliwić. Wykonywanie np. wykopów przy zamarzniętym gruncie jest po prosu bardzo trudne.

Prace budowlane przy niskich temperaturach

Spora część materiałów budowlanych potrzebuje do ich zastosowania wody (bądź ją w sobie zawiera). Mowa tu o betonie, zaprawach murarskich, tynkach, klejach, wylewkach, gładziach, hydroizolacjach, gruntach, farbach. Optymalna temperatura, pozwalająca na właściwy przebieg reakcji chemicznych, w wyniku których materiały te zwiążą, skleją, zespoją, wyschną i zachowają oczekiwane właściwości to 5-25 stopni Celsjusza. Odchylenie temperatury w każdą stronę może zaburzyć lub całkowicie powstrzymać zachodzące procesy, a w konsekwencji pozbawić deklarowanych właściwości użytkowych wspomnianych materiałów.

Nieuwzględnienie obniżenia temperatury może narazić na konieczność ponownego wykonania tych samych prac w sprzyjających warunkach, zmarnowanie użytych materiałów budowlanych, koszty utylizacji nieudanej konstrukcji czy pracy.

Jakie prace budowlane można bezpiecznie wykonać zimą?

Najbezpieczniej w okresie zimy skupić się na pracach wewnątrz ogrzewanego budynku. Przy utrzymaniu temperatury powyżej 15 stopni i wilgotności nieprzekraczającej 70% z powodzeniem można murować ściany działowe, wykonywać wylewki i sufity, rozkładać instalacje wewnętrzne, nakładać tynki, gładzie, układać posadzki, terakoty, glazury, montować sanitariaty.

Doprowadzenie zatem budowy przed zimą do stanu deweloperskiego czy surowego zamkniętego pozwala na kontynuowanie prac, którym pogoda nie powinna przeszkodzić.

Jak przygotować się do prac budowlanych zimą?

Śledzenie prognozy pogody to ważne zadanie kierownika budowy. Jeśli przewidywane są spadki temperatury poniżej 5 stopni, zewnętrzne prace budowlane z użyciem materiałów wiążących należy wstrzymać i przeczekać czas, w którym ich działanie na pewno nie będzie zaburzone i nie narazi na obniżenie wytrzymałości i bezpieczeństwa konstrukcji.

Równie istotne jest bezpieczeństwo pracowników. Przebywając długi czas w niskich temperaturach narażeni są na przemarznięcie, należy więc zadbać o odpowiednią odzież – ocieplone ubranie oraz obuwie. Poza tym mróz, zalegający śnieg, lód czy szadź stwarzają dodatkowe zagrożenia. Pracownicy powinni być przeszkoleni w zakresie użytkowania w takich warunkach maszyn i urządzeń stosowanych na budowie.

Konieczne jest zadbanie o bezpieczne poruszanie się na placu budowy – usuwanie śniegu czy lodu, również z elementów budowy. Na wypadek wystąpienia gołoledzi warto posypywać drogi, wszelkie dojścia czy pomosty rusztować piaskiem, żwirem czy innym przeznaczonym do tego środkiem.

Istotne jest zastosowanie się do wytycznych producenta poszczególnych elementów konstrukcyjnych czy zastosowanych urządzeń i maszyn co do dopuszczalnych temperatur.

Decydując się na wznoszenie fundamentów czy stawianie ścian, należy zastosować materiały zawierające domieszki przeciwmrozowe. Dzięki nim następuje m.in. przyspieszenie wydzielania ciepła hydratacji cementu, obniżenie temperatury zamarzania wody w betonie, napowietrzenie mieszanki, zmniejszenie wody zarobowej w mieszance, przyspieszenie wiązania cementu w betonie, przyspieszenie twardnienia w betonie.

Zaawansowane technologie pozwalają obecnie, aby mieszanka betonowa przeszła bezpiecznie proces hydratacji i uzyskała właściwy poziom wytrzymałości nawet w temperaturach do -10 stopni. Użycie specjalnych domieszek zwiększa oczywiście koszt zastosowanych materiałów.

Jeśli prognozy zapowiadają silne opady i mrozy, należy zakończyć budowę i przygotować budynek do zimowania. Przy temperaturze poniżej -15 stopni Celsjusza konieczne jest wstrzymanie prac na świeżym powietrzu.

Zabezpieczenie budowy na zimę

To, jakich zabezpieczeń wymaga budowa, zależy od jej zaawansowania. Jeśli prace zostały przerwane na etapie fundamentów, wystarczy je przykryć np. matą słomianą czy styropianem i folią i obciążyć np. ziemią, cegłami, kamieniami, aby osłon nie zwiał wiatr. Fundamenty często pokrywa się także warstwą ziemi, którą usuwa się zimą.

Stan surowy otwarty to etap, w którym na fundamentach wzniesione są ściany zewnętrzne, konstrukcja dachu oraz pokrycie. W takiej sytuacji wystarczy zabezpieczyć otwory okienne i drzwiowe najczęściej zabijając je deskami. Gorzej, gdy nie ma jeszcze dachu. Osłonięcie takiej konstrukcji (najczęściej słomą i papą) będzie kosztowne, zabezpieczenia wymagać będzie także strop.

Jeśli przed zimą udało się uzyskać stan surowy zamknięty (dom posiada już dach, okna i drzwi) – właściwie zabezpieczenia nie są konieczne.

Zabezpieczenia wymagają także niewykorzystane materiały budowlane. Przed niepowołanymi gośćmi może uchronić odpowiednie wysokie ogrodzenie. Posesja, na której prowadzona jest budowa zgodnie z przepisami powinna być zabezpieczona przynajmniej 1,5-metrowym ogrodzeniem.

Materiały budowlane najlepiej przenieść do wnętrza domu lub szczelnego kontenera. To pozwoli zminimalizować wpływ wilgoci i mrozu. Cegły i pustaki pozostawione na zewnątrz można osłonić np. folią budowlaną.

***

Graniczną temperaturą w odniesieniu do „mokrych” prac budowlanych jest +5 stopni Celsjusza. Poniżej tej wartości użycie standardowych materiałów może nie wystarczyć, konieczne jest zastosowanie ich zimowych wersji z dodatkami przyspieszającymi wysychanie, mrozoodpornych.

Dlatego najlepszym rozwiązaniem jest takie rozplanowanie prac budowlanych, aby przed zimą zakończyć pewien etap budowy i kontynuować prace wiosną lub w okresie zimowym skupić się na czynnościach wykończeniowych wewnątrz obiektu, o ile stan zaawansowania budowy na to pozwala.

Zimowanie budynku umożliwia naturalne schnięcie ścian, w których zgromadzone są tysiące litrów wody. Pozostawienie budynku do samoistnego wyschnięcia pozwala na rozwiązanie problemu wilgoci technologicznej i uniknięcie konieczności mechanicznego wentylowania konstrukcji. Dom przez zimę hartuje się i nabiera trwałości.