Studnie betonowe
Studnie stanowią element sieci wodno-kanalizacyjnej. Służą umożliwieniu łatwego dostępu do podziemnych części systemu w celu ich ewentualnej naprawy, wykonania prac konserwujących, oczyszczenie kanalizacji.
Wykonywane są z betonu, żelbetu lub polipropylenu. Ze względu na zastosowany materiał różnią się sposobem wykonania i zastosowaniem. My przyglądamy się studniom betonowym.
Studnie muszą sprawdzić się w mocno wymagających warunkach. Materiałem wytrzymałym, odpornym na ściskanie, niszczące działanie wody oraz pleśni czy grzybów jest beton. Studnie wykonuje się z gotowych, prefabrykowanych elementów.
Budowa studni
Elementy studni niezbędne do jej wykonania to:
- betonowe kręgi
- krąg przelotowy
- pierścienie odciążające
- pokrywy betonowe
- wpusty uliczne
- uszczelki
- pierścienie regulacyjne
- płyty przykrywające
Podstawowym elementem studni są betonowe pierścienie, kręgi, układane jeden na drugim, tworząc komin. W ścianę studni, jej betonowe kręgi wbudowane są metalowe stopnie, umożliwiające zejście w głąb. Zawartość studni oddziela od podłoża płyta denna. Z kolei najwyższy krąg ma kształt ściętego stożka, na którym umieszczony jest metalowy właz.
Stabilne ustawienie na sobie kręgów możliwe jest dzięki specjalnym wyżłobieniom w ich konstrukcji, dzięki którym elementy zachodzą na siebie, nie przemieszczają się, tworząc równy, pionowy komin.
Kręgi łączy się za pomocą uszczelek międzykręgowych lub zaprawy albo uszczelek plastycznych.
Do budowy studni stosuje się kręgi o średnicy od 500 do 2000 mm.
Rodzaje studni i funkcje
Jak skomplikowanym systemem jest sieć kanalizacyjna pokazuje chociażby różnorodność stosowanych studni. Każda z nich pełni inną funkcje, stąd umieszczana jest w miejscu zgodnie ze swoim przeznaczeniem.
Wyróżniamy więc studnie:
- zbiorcze - budowane na skrzyżowaniu linii kanalizacyjnych
- dolotowe - umożliwiają rozbudowę sieci kanalizacyjnej
- przelotowe - pozwalają na kontrolę sieci na całej długości
- czyszczące - wyposażone są w dodatkowe urządzenia czyszczące wodę opadową, którą można wykorzystać do celów gospodarczych
- osadnikowe - w kanalizacji deszczowej zapobiegają zaleganiu wody opadowej, montowane są w pobliżu podłączenia kanalizacji domowej do zbiorczej kanalizacji deszczowej
- kaskadowe - umożliwiają przepływ ścieków mimo dużych różnic wysokości
- rozprężne - montowane na terenach górskich, zwalniają przepływ wody
W zależności od sposobu czyszczenia, wykonywania przeglądu, kontrolowania, ale też jej zamykania stosuje się studnie:
- włazowe – do których obsługi potrzebny jest człowiek
- bezwłazowe – obsługiwane przez specjalne urządzenia monitorujące i czyszczące
Beton na studnię
Studnie muszą przede wszystkim zapewnić szczelność, zapobiec przenikaniu nieczystości do gleby czy wód gruntowych. Normą określającą zasady budowy studni jest PN-EN 1610. Precyzuje ona jakość wykonywanych robót, ale też użyty materiał. Prefabrykowane studnie wytwarza się najczęściej z betonu C35/45.
Gotowe, prefabrykowane kręgi betonowe mają parametry potwierdzone badaniami laboratoryjnymi i spełniają wymagane przepisami normy budowlane. To daje gwarancję solidnego wykonania, uniknięcia błędów montażowych.
***
Czołowym producentem prefabrykowanych studni kanalizacyjnych, stosowanych w systemach kanalizacji grawitacyjnej sanitarnej, przemysłowej, deszczowej jest BS System.
Inni wybrani producenci studni betonowych to przykładowo Ecol Unicol, Pascal Prefabrykaty, Sienkiewicz Mat-But Sp. z o.o., Fabet.