Dekarbonizacja w budownictwie

Dekarbonizacja w budownictwie to wyzwanie, które w znacznym stopniu złagodzi skutki kryzysu klimatycznego. Na 38% światowej emisji CO2 składa się zużycie energii przez budynki, tzw. ślad węglowy operacyjny, stanowiący 28%, a pozostałe 10% to tzw. ślad węglowy wbudowany, czyli działalność związana z wydobyciem surowców, produkcją i transportem materiałów, procesem budowy czy rozbiórki budynków.

Ślad węglowy operacyjny

Redukcja śladu węglowego generowanego przez budynki sprowadza się do rozwiązań, które obniżą zużycie przez nie energii. Wykorzystanie technologii mniej lub zeroemisyjnych. Mowa tu o zastosowaniu odnawialnych źródeł energii do ogrzania pomieszczeń i wody, takich jak pompy ciepła, fotowoltaika.

W odniesieniu do budynków już istniejących ważne jest przeprowadzenie termomodernizacji. Statystyki potwierdzają, że ponad 40% budynków powstało przed 1971 rokiem. Cechują się one niską efektywnością energetyczną i wymagają głębokiej modernizacji.

Ślad węglowy wbudowany

Ślad węglowy wbudowany odnosi się do całego procesu wznoszenia budynku, począwszy od generowania dwutlenku węgla na etapie wydobycia surowców, wytworzenia materiałów budowlanych, ich transportu, emisyjności stosowanych maszyn, energii wytworzonej w trakcie budowy czy rozbiórki budynku.

Dekarbonizacja w budownictwie

Do ograniczenia emisji CO2 w branży budowlanej przyczynić się mogą systemowe działania w wielu obszarach i na wielu etapach.

Można zaliczyć do nich:

• stosowanie materiałów niskoemisyjnych
• wykorzystywanie materiałów budowlanych dostępnych w sąsiedztwie – eliminowanie odległego transportu
• wtórne wykorzystanie odpadów budowlanych
• rozwój budownictwa ekologicznego
• stosowanie instalacji zasilanych geotermalnie lub solarnie
• stosowanie izolacji termicznej budynków, spełniających określone wysokie standardy
• ograniczanie strat energii
• stałą kontrolę i pomiar dwutlenku węgla.

Wyzwania sektora budowlanego

Stopniowe dążenie do zeroemisyjności możliwe jest poprzez wprowadzanie rozwiązań w obszarze:

• legislacyjnym
• finansowym
• wizerunkowym

Zmiany prawne dotyczą rozporządzeń zmieniających normy energochłonności, regulacji nakazujących deklarowanie wskaźników wpływu na środowisko wyrobów budowlanych.

Następuje przekierowywanie strumieni finansowych na zrównoważone inwestycje. Rośnie zainteresowanie przedsiębiorców i użytkowników korzystaniem z przestrzeni, wybudowanych w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju.

Eko-trendy rynkowe i budowanie świadomości wpływu na środowisko wymuszają na przedstawicielach branży budowlanej dbanie o wizerunek przedsiębiorstwa, dla którego priorytetem jest działanie proekologiczne.

Sposobem motywowania do działań mieszczących się w obszarze „zielonego budownictwa” jest wprowadzanie standaryzacji pewnych rozwiązań, dokonywanie analiz ekologicznych w oparciu o przyjęte kryteria, których konsekwencją jest uzyskanie (lub nie) przez firmy certyfikatów ekologicznych.

Najpopularniejszymi systemami oceny są obecnie międzynarodowe:

BREEAM – Building Research Establishment Environmental Assessment Method

LEED – Leadership in Energy and Environmental Design

W Polsce przyznaje się także niemiecki DGNB, francuski HQE, amerykański WELL Building Standard.

Rok 2050

Graniczną datą, kiedy ma zostać osiągnięta pełna dekarbonizacja w budownictwie, jest rok 2050. Do tego czasu ślad węglowy i emisja CO2 w budownictwie mają przyjąć zerowe wartości.

Podobne założenia zawiera Zielony Ład - strategia UE na rzecz osiągnięcia neutralności klimatycznej. Jej celem jest przekształcenie Unii Europejskiej w nowoczesną gospodarkę, w której nastąpi oddzielenie wzrostu gospodarczego od zużywania zasobów, uzyskanie w 2050 roku zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych netto z zachowaniem sprawiedliwego społecznie przebiegu transformacji. Strategia podkreśla potrzebę całościowego, międzysektorowego podejścia, gdzie wszystkie odpowiednie obszary polityki przyczyniają się do osiągnięcia nadrzędnego celu klimatycznego.

Stopniowo, ale konsekwentnie wprowadzane zmiany są szansą na poprawę życia zarówno w mniejszych społecznościach jak i w skali globalnej. Działania na rzecz dekarbonizacji możliwe są do wykonania zarówno przez międzynarodowe organizacje, władze krajowe jak i indywidualnych inwestorów. Każda decyzja podejmowana na etapie budowy domu czy remontu mieszkania może wpłynąć na wielkość śladu węglowego, jaki pozostawiamy i mieć ścisły związek z losem naszej planety.