• Forum Południowe 2024
  • FRD Polska Tomasz Olszewski - usługa gratis
  • Konferencja SPB Serock, Narvil 7-9 października 2024 patronat medialny
Jakiego artykułu szukasz?

Samowola budowlana

Zasady wznoszenie wszelkich budowli, konstrukcji regulują przepisy prawa. Jasno określają, jakie warunki muszą być spełnione, aby określona inwestycja mogła powstać. Jakiekolwiek naruszenia w tym zakresie traktowane są jako samowola budowlana. Z jakimi konsekwencjami trzeba się liczyć w przypadku dopuszczenia się samowoli budowlanej? Czy taką budowę można zalegalizować?
Samowola budowlana

Samowola budowlana – kiedy ma miejsce

Nieznajomość prawa szkodzi. Jeśli zatem dotyczy nas któraś z poniższych sytuacji:

  • rozpoczęta budowa obiektu bez wymaganego pozwolenia lub bez zgłoszenia, lub mimo wydanego sprzeciwu właściwego organu
  • przystąpienie do wykonywania prac budowlanych bez pozwolenia lub zgłoszenia, lub pomimo wydanego sprzeciwu
  • prowadzona rozbiórka obiektu bez zgłoszenia lub bez pozwolenia
  • rozpoczęte użytkowanie budynku bez zawiadomienia właściwych organów lub bez decyzji o pozwoleniu na użytkowanie
  • zmiana w sposobie korzystania z obiektu bez wymaganego zgłoszenia,

oznacza to, że dopuściliśmy się samowoli budowlanej.

Krótko mówiąc z samowolą budowlaną mamy do czynienia, gdy budujemy obiekt bez pozwolenia na budowę, bez zgłoszenia (jeśli tylko ono jest wymagane) lub w razie wydania sprzeciwu do zgłoszenia.

Nadzór budowlany za samowolę uznać może także prowadzenie prac budowlanych bez ustanowienia kierownika budowy, bez prowadzonego dziennika budowy lub jeśli realizowana budowa znacznie odbiega od projektu budowlanego.

Jakie kary za samowolę budowlaną?

Stwierdzenie przez organ nadzoru budowlanego zaistnienia samowoli budowlanej pociąga za sobą przykre konsekwencje. Mogą to być:

  • nakaz rozbiórki
  • kara grzywny
  • ograniczenie wolności
  • pozbawienie wolności do lat 2.

Te ostatnie stosowane są rzadko, najczęściej nakładane są dotkliwe kary grzywny.

Legalizacja samowoli budowlanej

Samowola budowlana nie przedawnia się.

W pewnych sytuacjach możliwe jest przeprowadzenie procedury, która nada mocy prawnej nielegalnemu działaniu inwestora. Legalizacja samowoli polega na „nadrobieniu” formalności, które zostały zaniedbane przed rozpoczęciem prac.

Legalizacja samowoli dopuszczalna jest tylko, gdy wybudowany obiekt powstał zgodnie z przepisami prawa oraz przepisami odnoszącymi się do planowania i zagospodarowania przestrzennego, które obowiązywały na dzień zakończenia inwestycji (lub można go w wyniku dalszych prac budowlanych doprowadzić go do takiej zgodności).

Warunkiem wszczęcia procedury legalizacyjnej jest złożenie wniosku przez inwestora, właściciela lub użytkownika budynku na urzędowym formularzu oraz zgromadzenie wymaganych dokumentów.

Wnioski można składać w powiatowych lub wojewódzkich inspektoratach nadzoru budowlanego lub w formie elektronicznej poprzez portal e-budownictwo.

W przypadku starszych inwestycji, które powstały przed 20 laty, konieczne jest przedstawienie oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane, inwentaryzacji powykonawczej obiektu przygotowanej przez geodetę, ekspertyzy technicznej potwierdzającej, że inwestycje można użytkować bez zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi.

Samowole młodsze niż 20 lat, dotyczące budowy, na które konieczne jest uzyskanie pozwolenia, w celu ich zalegalizowania wymagają zaświadczenie wójta, burmistrza lub prezydenta miasta o tym, że inwestycja nie koliduje z odpowiednimi aktami planowania przestrzennego (np. z miejscowym planem zagospodarowania) oraz projekt budowlany i projekt techniczny. Muszą być one sporządzone przez osoby posiadające stosowne uprawnienia.

W przypadków samowoli dotyczącej inwestycji na zgłoszenie przedstawia się projekt zagospodarowania działki lub terenu.

Ile kosztuje legalizacja samowoli budowlanej?

W zależności od rodzaju budowy określonej w Prawie budowlanym, opłata legislacyjna wynosi odpowiednio:

  • 50-krotność iloczynu stawki opłaty (500 zł), współczynnika kategorii obiektu budowlanego i współczynnika wielkości obiektu budowlanego
  • 5000 zł
  • 2500 zł.

Niezależnie trzeba ponieść koszty sporządzania dokumentacji przez geodetę oraz osobę posiadającą uprawnienia budowlane.

Opłata legalizacyjna nie będzie naliczona, jeśli organ wyda decyzję rozbiórki.

Decyzje w postępowaniu legalizacyjnym

Pomyślnie zakończona procedura legalizacji kończy się:

  • zatwierdzeniem projektu budowlanego albo projektu zagospodarowania działki lub terenu oraz
  • zezwoleniem na wznowienie budowy, jeżeli budowa nie została zakończona.

Możliwa jest jednak decyzja o nakazie rozbiórki całego lub części obiektu budowlanego. Zostanie ona wydana w sytuacji:

  • niezłożenia wniosku o legalizację w wymaganym terminie (30 dni od doręczenia wydanego przez organ nadzoru budowlanego postanowienia o wstrzymaniu budowy)
  • wycofania wniosku o legalizację
  • nieprzedłożenia w wyznaczonym terminie dokumentów legalizacyjnych
  • niewykonania w wyznaczonym terminie postanowienia o usunięciu nieprawidłowości w dokumentach legalizacyjnych
  • nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej w wyznaczonym terminie
  • kontynuowania budowy pomimo postanowienia o wstrzymaniu budowy.

Fot. Freepik

Treści powiązane

Pozwolenie na budowę
Pozwolenie na budowę
Pozwolenie na budowę jest decyzją administracyjną zezwalającą na rozpoczęcie i prowadzenie budowy lub wykonanie robót budowlanych innych niż budowa obiektu budowlanego. Kiedy konieczne jest pozwolenie na budowę? Jakie inwestycje można realizować bez pozwolenia na budowę?
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jak czytać?
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jak czytać?
Dowiedz się czym jest i jakie informacje zawiera miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego. Sprawdź, jak interpretować symbole i oznaczenia stosowane w MPZP i jak czytać ten dokument.
Kierownik budowy – zakres obowiązków
Kierownik budowy – zakres obowiązków
Kierownik budowy to najważniejsza osoba nadzorująca przebieg inwestycji, organizująca prace na budowie. Przepisy określają, które inwestycje wymagają zatrudnienia kierownika budowy. Za co odpowiada kierownik budowy? Kto może pełnić taką funkcję?
Elektroniczny dziennik budowy
Elektroniczny dziennik budowy
Przejście na elektroniczną formę dziennika budowy to kolejny krok w cyfryzacji procesu budowlanego. Jak wygląda elektroniczny dziennik budowy? Na czym polega jego prowadzenie? Poznaj zalety takiego sposobu dokumentowania budowy.
Dokumenty przed rozpoczęciem budowy
Dokumenty przed rozpoczęciem budowy
Budowa domu to długi proces, wymagający dopełnienia wielu formalności, uzyskania zgód, pozwoleń, zawarcia umów. W tym artykule skupiamy się na etapie przygotowania do budowy. Zobacz, które dokumenty trzeba zgromadzić, jakie kroki wykonać zanim rozpocznie się budowa wymarzonego domu.
Dokumentacja powykonawcza
Dokumentacja powykonawcza
Każda inwestycja budowlana pociąga za sobą gromadzenie pewnych dokumentów, pozwoleń, ale też rejestrowanie poszczególnych jej etapów, ewentualnych zdarzeń i nieprzewidzianych okoliczności, dokonywanie pomiarów, które są kompletowane i finalnie tworzą spory plik istotnych zapisów. Dokumentacja ta trafia po zakończeniu budowy do właściciela lub zarządcy budynku. Kto przygotowuje dokumentację budowlaną? Co powinna zawierać dokumentacja powykonawcza? Przeczytajcie o tym w tym artykule.
Warunki zabudowy
Warunki zabudowy
Warunki zabudowy to dokument dokładnie określający możliwość zagospodarowania terenu i zabudowy. W jakich sytuacjach jest konieczny? Kiedy i gdzie należy wnioskować o decyzję w sprawie warunków zabudowy.
Odrolnienie działki
Odrolnienie działki
Odrolnienie działki to procedura polegająca zmianie kategorii użytkowania ziemi i wyłączeniu gruntów z produkcji rolnej. Na czym polega odrolnienie działki? Czy zawsze jest możliwe i jakie wiążą się z nim koszty?
Projekt domu – gotowy czy indywidualny?
Projekt domu – gotowy czy indywidualny?
Rozważamy wady i zalety kupna gotowego projektu domu lub zamówienia indywidualnego u architekta. Które rozwiązanie jest lepsze? Na jaką opcję się zdecydować?
Prawo budowlane – zmiany 2024
Prawo budowlane – zmiany 2024
1 kwietnia 2024 r. wchodzi w życie nowelizacja prawa budowlanego. Zobacz, czego dotyczą nowe rozporządzenia. Które przepisy zmienią swoje brzmienie.
Budowa na zgłoszenie
Budowa na zgłoszenie
Prawo budowlane wskazuje grupę inwestycji, których realizacja nie wymaga pozwolenia na budowę. Niezależnie chęć przeprowadzenia takiej budowy należy zgłosić w odpowiednim urzędzie. Poznaj procedurę zgłoszenia budowy. Zobacz, jakie trzeba skompletować dokumenty, gdzie dokonać formalności.

Komentarze

brak komentarzy…