Zielony Ład
95% Europejczyków uważa, że ochrona środowiska jest ważna. 8 na 10 Europejczyków (77 proc.) wyraża przekonanie, że ochrona środowiska może pobudzać wzrost gospodarczy. Wyniki badania Eurobarometr na temat świadomości ekologicznej obywateli UE potwierdzają szerokie poparcie opinii publicznej dla prawodawstwa w zakresie ochrony środowiska na poziomie UE i dla finansowania ze środków UE działań przyjaznych dla środowiska.
Prawo o klimacie zakłada redukcję emisji CO2 o 55% do 2030 r. oraz uzyskanie neutralności klimatycznej do 2050 r. Realizację tych założeń określa Europejski Zielony Ład.
Zielony Ład - założenia
Założeniem Zielonego Ładu jest przekształcenie Unii Europejskiej w nowoczesną gospodarkę, w której nastąpi oddzielenie wzrostu gospodarczego od zużywania zasobów, uzyskanie w 2050 roku zerowego poziomu emisji gazów cieplarnianych netto z zachowaniem sprawiedliwego społecznie przebiegu transformacji. Strategia podkreśla potrzebę całościowego, międzysektorowego podejścia, gdzie wszystkie odpowiednie obszary polityki przyczyniają się do osiągnięcia nadrzędnego celu klimatycznego.
Obszary prac w zakresie Zielonego Ładu
Prace w ramach Europejskiego Zielonego Ładu obejmują różnorodne obszary:
- Klimat - uzyskanie zyskanie neutralności klimatycznej wymaga ograniczenia emisji CO2 we wszystkich sektorach w skali całego świata.
- Energia - przejście na czystą energię, poprzez zapewnienie przystępnych cenowo i bezpiecznych dostaw energii w UE, stworzenie w pełni zintegrowanego, wzajemnie połączonego i cyfrowego unijnego rynku energii, poprawienie charakterystyki energetycznej budynków oraz rozwój sektora energetycznego opartego głównie na źródłach odnawialnych.
- Ochrona środowiska i oceanów poprzez zachowanie bioróżnorodności biologicznej i ekosystemów, zapewnienie zrównoważonego rozwoju sektorów niebieskiej gospodarki i rybołówstwa.
- Żywność - zapewnienie zrównoważonego systemu żywnościowego, przewodzenie globalnej transformacji w kierunku konkurencyjnej zrównoważoności „od pola do stołu”.
- Transport - redukcja emisji gazów cieplarnianych związanych z transportem o 90 proc. do 2050 r.
- Przemysł – wykorzystanie technologii niskoemisyjnych, zrównoważonych produktów i usług, stworzenie zasobooszczędnej gospodarki o obiegu zamkniętym.
- Badania naukowe i innowacje – ich rolą jest angażowanie obywateli w innowacje systemowe, przyspieszanie i ukierunkowywanie niezbędnych zmian.
- Finanse – ustalenie określonych nakładów, które kraje, regiony, samorządy lokalne i miasta w UE muszą przeznaczyć ze środków uzyskiwanych z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Realizacja powyższych celów przełoży się na konkretne korzyści, odczuwalne prze społeczeństwa:
- czystsze powietrze, woda i gleba,
- niższe rachunki za energię,
- lepszy transport publiczny i więcej stacji ładowania samochodów elektrycznych,
- mniej odpadów,
- zdrowsza żywność,
- poprawa zdrowia obecnych i przyszłych pokoleń,
- nowe miejsca pracy w sektorze energii odnawialnej,
- powstanie nowych modeli biznesowych,
- rozwój technologiczny.
Gotowi na 55
Jednym z etapów uzyskania zeroemisyjności w 2050 roku jest realizacja pakietu „Gotowi na 55”. Jest to zapis w europejskim prawie o klimacie wymagający ograniczenia emisji w UE o co najmniej 55% (w porównaniu z poziomami z 1990 roku) do 2030 r. To zestaw wniosków ustawodawczych mających zmienić i uaktualnić unijne przepisy oraz ustanowić nowe inicjatywy, tak by polityka UE była zgodna z celami klimatycznymi ustalonymi przez Radę i Parlament Europejski.
W skład pakietu Gotowi na 55 wchodzą projekty dotyczące prac nad:
- reformą unijnego systemu handlu uprawnieniami emisyjnymi
- redukcją emisji z transportu, budynków, rolnictwa i odpadów
- realizacją celów klimatycznych w użytkowaniu gruntów i leśnictwie
- bardziej zrównoważonym transportem
- problemem emisji spoza Unii Europejskiej
- stworzeniem funduszu dla najbardziej dotkniętych obywateli i firm
- zwiększaniem udziału paliw ekologicznych w sektorze lotniczym i morskim
- przepisami o redukcji metanu
- zmianami opodatkowania energii
- zwiększeniem wykorzystania energii odnawialnej
- zwiększeniem efektywności energetycznej UE
- tworzeniem bardziej ekologicznych budynków
- przejściem od użycia gazów ziemnych do odnawialnych i niskoemisyjnych, stworzenie rynku wodoru i zdekarbonizowanego gazu.
„Europejski Zielony Ład jest naszą nową strategią na rzecz wzrostu – wzrostu, którego korzyści są większe niż koszty. Europejski Zielony Ład pokazuje, jak zmienić nasz styl życia i pracy, sposób produkcji i konsumpcji, tak abyśmy żyli zdrowiej, a nasze przedsiębiorstwa były innowacyjne. Wszyscy możemy włączyć się w ten proces i skorzystać z szans, jakie stwarza. Pomożemy gospodarce UE stać się światowym liderem, jeśli będziemy działać szybko, nie oglądając się na innych. Bardzo nam zależy na powodzeniu tej strategii dla dobra naszej planety i życia, jakie ona podtrzymuje – aby ocalić dziedzictwo naturalne Europy, różnorodność biologiczną, nasze lasy i morza. Jeżeli pokażemy reszcie świata, w jaki sposób osiągnąć zrównoważoną i konkurencyjną gospodarkę, możemy przekonać inne państwa do działania razem z nami”. Słowa Przewodniczącej Ursuli von der Leyen podsumowują ideę prac podejmowanych na rzecz poprawy klimatu.
Koszty Zielonego Ładu
Realizacja celów przedstawionych w Europejskim Zielonym Ładzie będzie wymagała znacznych inwestycji. Szacuje się, że aby osiągnąć cele wyznaczone obecnie w zakresie klimatu i energii na okres do 2030 r., konieczne będą dodatkowe inwestycje w kwocie 260 mld euro rocznie, czyli około 1,5 proc. PKB z 2018 r.
Dotychczasowe sukcesy
Unia Europejska może już wskazać osiągnięcia w zakresie obniżania emisji gazów cieplarnianych przy jednoczesnym utrzymywaniu wzrostu gospodarczego. Emisje w 2018 r. były o 23 proc. niższe niż w 1990 r., natomiast PKB Unii w analogicznym okresie wzrosło o 61 proc.